NİYAZİ GÜL

Sizi tanıyarak başlayalım. Niyazi Gül kimdir?

Gümüşhane'nin Akçakale köyünde doğdum. Emekli öğretmenim. Hala Akçakale köyünde ikamet etmekteyim. 2008 yılından beri Gümüşhane Arı Yetiştiricileri Birliği başkanlığını yürütüyorum. Aynı zamanda arıcıyım. Arıcılık yaparken diğer arıcıların işleriyle ilgilenmem dolayısıyla fazla gezgincilik yapamıyorum. Sabit arıcı olarak üretime devam ediyorum. Yaklaşık 30 yıldır da arıcılık yapıyorum.

Sizi arıcılığa yönlendiren sebep neydi?

Doğduğumda babamın elinde 1-2 kovanı vardı. Babamdan görerek devam etmeye çalıştım. Baba mesleği de diyebiliriz. 26 yıl eğitimcilik yaptım, öğretmenlik döneminde de arıcılık devam ediyordu. Tabi o dönemde biraz zor oluyordu ama emekli olduktan sonra aktif olarak aracılık yapabildim. Zaten aracılığı genellikle emekli öğretmenler ve imamlar yürütüyorlar. Pozisyonları gereği arıcılık onlar için uygun bir iştir.

Arıcılığı nerede yapıyorsunuz?

 Akçakale köyünde yapıyorum. Akçakale çevresinde çok iyi arıcılık yapılır. Bizim kendi ürettiğimiz arıların getirdiği poleni kullanıyoruz.

Ürünlerinizin satışını nasıl yapıyorsunuz?

Mayıs ayı olduğunda telefonla siparişler gelmeye başlar. O yılki bal üretimine bağlı olarak siparişleri hazırlayıp gönderiyorum.  Şimdiye kadar pazara bal çıkarıp satmadım.

Türkiye'de bal üzerine birçok işletme var. Gümüşhane'de kaç tane işletme var?

Gümüşhane'de yaklaşık olarak büyüklü küçüklü 480 işletmemiz var. Ortalama olarak kovan sayısı 100 ün üzerindedir. 480 üyemiz 60 bin kolonimiz var.

Arı Yetiştiricileri Birliğinde arıcıya yönelik olarak ne gibi faaliyetleriniz oluyor?

Bize üye olan arıcılarımız Devlet desteklerinden faydalanabiliyor. Kovan başı 10 lira hibe desteği vardır. Bizim yapmış olduğumuz birtakım projelerle üyelerimize arı ve arıcılık malzemeleri verebiliyoruz. Talep eden arıcılarımıza uygun fiyata ana arı ve ilaçlamalarda ilaç getirebiliyoruz. Çeşitli projelerle kovan altlığı, özellikle polen tuzaklı kovan altlığı dağıttık. Şimdiye kadar 6500 plastik polen tuzaklı kovan altlığı talep eden üyelerimize Yüzde 50 hibe karşılığında dağıtıldı. Bunun yanında körük, maske gibi arıcılık malzemeleri Özel İdare destekli olarak dağıttık. Şimdiki hedefimiz polen vakumlama cihazlarıyla dolum tesisi yapmaktır. Gümüşhane'de bin ton bal üretiliyor ama depolamada sıkıntı yaşıyoruz. Bunu aşabilmek için bir paketleme ünitesinin olması gerekir. Bunun için de girişimlerde bulunduk. Bunun dışında bir bal evi çalışmamız var. Doğa Koruma Milli Parklar Şube Müdürlüğü'nün şehirlerarası otogarda yapmış olduğu ahşap bina var. O bina 40 yıllığına bize tahsis edilecek. Bu binada arıcıların elindeki balların reklamını yapacağız.

Gümüşhane’deki arıcılık ve üretilen balın kalitesini nasıl değerlendirirsiniz?

Gümüşhane'nin balı çok kalitelidir. Gümüşhane'deki çiçek çeşitliliği ve florası ile ilgili çeşitli araştırmalar yapıldı. Çok çeşitli endemik bitkilerin olduğu tespit edildi. Bir önceki valimiz sayın Yücel Yavuz beyin Gümüşhane'nin kalkınması için 2 T den bahsetmişti; Turizm ve tarım. Arıcılık orman işletme ve valilik aracılığıyla kalkınma planı içine dahil edildi. Doğa Kalkınma Ajansı arıcılığı ön plana almış birtakım destekler yapıyor. Şu anda eğitim desteğimiz var. Bugüne kadar yaklaşık 150-200 kişiye eğitim desteği verildi. Arı bakımı, ana arı üretimi, arı sütü, polen ve Propolis üretimleri ile alakalı seminerler verildi. Seminere katılan kişilere de maddi destek sağlanıyor. Dışarıdan, sahil kentlerinden buraya bal toplamak için gezginci olarak gelen aracılar var.

Bir eğitimci olmanızdan dolayı size şu soruyu sormak istiyorum. Okullarda seçmeli olarak arıcılık dersi verilebilir mi?

Arıcılık yapan kişilerin yaş ortalaması ellinin üzerindedir. Keşke daha gençler bu işe el atsalar. Zaten şu anda devletin bir politikası var. Genç çiftçi desteklemeleri var, iyi sonuçlar alınır diye düşünüyorum. Biz bu konuda üniversiteye de başvuru yaptık. Arıcılık bölümü açılsın diye. Gümüşhane tarım ve hayvancılığın yapılması gereken bir il başka bir alternatifi yok. Gümüşhane'de arıcılık bölümü açılırsa Gümüşhane'de genç ve yeni üreticiler oluşturulabilir diye düşünüyorum. Fakat bu konuda sonuç alamadık.

Arıcılık işine başlamayı düşünenlerin öncelikli olarak neler yapması gerekmektedir?

Arıcılık az sermaye ile çok para kazanma işidir. Arıcılık yapabilmek için insanlarda önce heves ve daha sonra mesleki bilgi olması gerekir.

Arıcılık zaman isteyen bir meslek midir?

 Arı 3 yaşındaki bir çocuk gibidir. Çocukla nasıl ilgileniyorsak onunla da öyle ilgilenmek gerekir. Arıcılığın belli dönemleri vardır. Ekim’ e kadar ilgi gösterilir bir de Şubat'ın sonunda ilgilenilir. Arıcılığın en yoğun dönemi Haziran ve Temmuz aylarıdır. Temmuz 15’inden sonra ilgilenmeye gerek olmaz. Bir aylık dönemde verim alınır.

Arıcılığa başlayan bir kişiye öncesinde bir eğitim vermek gerekir mi?

Bir arıcının bize kayıt olabilmesi için 30 arısının olması gerekir. 2011 yılında SODES projesi kapsamında 30 üyemize seminer verdik. 60 saat hem teorik ve pratik olarak eğitim verdi. Eğitim sonunda üyeleri sınava tabi tuttuk. İlk üç kişiye yardımda bulunduk. Bu eğitime bayanlar ağırlıklı olarak talep çok oldu. Şu anda Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı'nın da yapmış olduğu birtakım eğitimler var. Biz bu eğitimleri üyelerimize duyuruyoruz, katılmak isteyenler katılıyor. Arıcılığı gerçek anlamda yapmak isteyip de maddi olanakları olmayan kişiler devlet tarafından desteklenmeli, tüm kurumların aracılığı desteklemesi gerekir.

Arıcılıkta balın dışında hangi ürünlerin üretimini yapıyorsunuz?

Gümüşhane Arıcılar Birliği olarak Birlik adına patent aldık. Arıcılık deyince insanımızın aklına direkt bal gelir. Oysaki bunun dışında arı zehiri, polen, propolis ve arı sütü de vardır. Biz istiyoruz ki sadece bal değil diğerleri de ön planda olsun. Bal tarih boyunca hekimler tarafından şifa kaynağı olarak kullanıldı Kur’an-ı Kerim'de Nahl suresi vardır. Nahl Arapçada arı demektir. Arı suresinin 68. ve 69. ayeti kerimesinde Cenabı Allah: “onların taşıdığı sizler için ilaçtır” diyor. Gümüşhane yöresinde bal yeme kültürü yoktur.

Arıcılıkla uğraşan kişiler, arıların herhangi bir saldırısında kendini korumanın yolunu bilirler. Bizim gibi arıları tanımayan kişilere böyle bir durum karşısında ne yapmamızı tavsiye edersiniz?

Kişi arıya ya arının sevmediği kokularla yaklaşmıştır ya da yakında arı ölmüştür. Arı öldüğü zaman bir koku salgılar diğer arılar o kokuya gelirler. Arı sokmaları genellikle arıcıların zamansız arı açmalarından kaynaklanır. Arı soğuk bir zamanda açıldığı zaman saldırgan olur. Arıcıların bu konularda dikkat etmesi gerekir ve arıya girerken mutlaka körük yapılmalıdır.

Elif ÖKTEM: Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim.

Niyazi GÜL: Ben teşekkür ederim.