USTAYI ÇIRAK YAPAN KÖY ODALARI

Gümüşhane'nin Sarıçiçek köyünde misafirleri ağırlamak için 150 yıl önce bir usta ve çırağına yaptırılan iki tarihi köy odası, adeta bir nakış gibi işlenen ahşap süslemeleriyle turistlerin ilgisini çekiyor.

Sarıçiçek köyü muhtarı Ramis Şenel, gazetemize yaptığı açıklamada, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan köylerinde 150 yıl önce köy ağası Hacı Ömer Ağa'nın, köye gelenleri uzun kış gecelerinde misafir etmek ve dinlenmelerine imkan sağlamak amacıyla iki köy odası yapılmasını istediğini anlattı.

Köy odalarını yapması için yaşlı bir usta ve daha genç olan çırağı ile anlaşan Hacı Ömer Ağa'nın, odaların namına yaraşacak olmasını ve hiçbir masraftan kaçınılmamasını istemesi üzerine işe koyulan usta ile çırağının 100'er altın karşılığı odaları yaptığını dile getiren Şenel, şöyle devam etti:

Usta köyü terk eder

"Aralarında 50 metre uzaklık bulunan aynı ölçülerdeki odalar, usta ile çırağının çalışmasıyla belli bir aşamaya kadar gelir ancak iş sedir, tavan, dolap, yüklük, ocak ve kahve köşkü gibi iç düzenlemelere gelince değişir. Çırak, ustasından yardım ister. Usta, iş için aynı ücreti aldıklarını belirterek, çırağından ustalığını göstermesini ister ve odanın düzeni hakkında bilgi vermeye yanaşmaz. Bunun üzerine usta ve çırak, iki yıl süren zaman zarfında odalarına girer, ihtiyaçlarını burada görürler. Ustanın bu davranışından gururu incinen çırak kendini işine verir ve işin sonunda iki oda kapılarını köy eşrafına açar, ağaya teslim edilir. Ancak çırağın yaptığı oda, ustanın odasını kat be kat geride bırakmıştır. Bunu gören usta, 'Usta iken olduk şakirt (çırak). Var biraz da sen seğirt' der ve o günden sonra hiçbir bina yapmaz, mesleğini ve köyü terk eder."

Bu yapılış öyküsünün köyde dilden dile anlatıldığını, odaları görmeye gelenlerin de ilgisini çektiğini ifade eden Şenel, "Odalar, 150 yıldır yapım özelliklerini kaybetmeden günümüze kadar ulaştı. Özellikle yabancı turistler odalara büyük ilgi gösteriyor ve yılda yaklaşık 2 bin yabancı turist odaları görmek için köyümüze geliyor" dedi.

Devlet el atmalı

Köy odalarının bir başka örneğinin olmadığını vurgulayan Şenel, “Ancak ne yazık ki odalarımız bakımsız. Duvarlarında yer yer yarılmalar var. Çevre düzenlemesi yok. Kirli bir çevresi var. Vatandaşlar hayvan gübrelerini bu tarihi odaların yakınına döküyorlar. Bu da köy odalarını görmeye gelen yerli ve yabancı turistlerin dikkatini çekiyor. Muhtarlık olarak müdahale ettik ama hayvan gübresini dökecek yer olmadığından vatandaşlar mecburen buraya gübreleri döküyorlar. Kendilerine köyün herhangi bir yerinde yer gösterilmesi halinde gübrelerini o alana dökebileceklerini söylediler. Devletten köy odalarının koruma altına alınmasını, çevre temizliği için de vatandaşlara hayvan gübresi dökebilecekleri alan açılmasını istiyoruz” diye konuştu.

Tescil edildi

İl Kültür ve Turizm Müdürü Temel Yalçın ise Sarıçiçek köyündeki köy odalarının, ahşap süsleme ve Türk mimarisini günümüze kadar taşıdığını vurguladı.

Yalçın, 150 yıl önce yaptırılan köy odalarının yabancı turistlerin gözdesi haline geldiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Odalar iç ahengi, yapıldığı ilk günün tazeliğini barındırması, renklerin ve desenlerin uyumu ile oymacılık sanatının en ince detaylarını yansıtmakta. Odalar, ahşap kısımları, tavan, sedir, ocak ve kapakları, yüklük, köşk, kemer, sütun ve diğer bölmelerde yer alan işlemeleri, oymaları, yaprak, bitki ve çiçek motifleri, klasik değerlerden uzak ve aşırı üsluplaştırılmış biçimleriyle, 19. yüzyılın batılılaşma zevkine ve mahalli geleneklere uygun bir şekilde yapıldılar."

Bakanlığımız ödenek veriyor

İki odanın da Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescil edildiğini bildiren Yalçın, "İki tane köy odası farklı kişilerin. Odaların kamulaştırılması için Kültür ve Turizm Bakanlığına geçmiş yıllarda yazı yazdık. Ancak bakanlığımız ‘odaların Gümüşhane Belediyesi ya da İl Özel İdaresi tarafından kamulaştırılsın” cevabı geldi. Evlerin varislerinden 2-3 kişiye ulaştık. Bakanlığımız, evlerin restorasyonu için ödenek veriyor. Bize varislerin bir tanesinin müracaatı yeterliydi. Yönetmeliğe göre müracaat etmeleri halinde proje ve proje uygulama yardımı yapılacağını bildirdik. Varislerden herhangi birinin hazırlatacağı proje Trabzon Koruma Kurulu’nda onaylandıktan sonra proje uygulaması, yani restorasyon için bakanlığımızdan ödenek isteniyor. Ancak müracaat eden olmadı. Evler özel mülkiyette olunca da kamu tarafından herhangi bir restorasyon yapılamıyor. Bakanlığımızın yapacağı tek işlem, özel mülkiyetteki tescilli sivil mimariye ancak restorasyon yardımıdır” şeklinde konuştu.