ŞARBONU HAFİFE ALMAYINIZ

Pehlivan, yaptığı açıklamada, Şarbon’un, Bacillus anthracis isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalık olduğunu, özellikle sığır, koyun, keçi ve deve gibi otçul memeli hayvanların bir hastalığı olmakla beraber, insanlarda, diğer memelilerde ve bazı kuşlarda da görülebildiğini belirtti.

Şarbonun insanlara üç şekilde bulaştığını, bulaşma şekline göre isimlendirildiğini ifade eden Pehlivan, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Hasta hayvanlara, bunların dokularına, bu hayvanların kirletmiş olduğu yerlere veya malzemelere temas edilmesi sonucunda, bakterinin, bütünlüğü bozulmuş deriden girmesiyle deri şarbonu, şarbon mikrobuyla bulaşmış gıdaların, özellikle de şarbonlu hayvanların etlerinin yenmesiyle veya ihtimal dâhilinde de olsa şarbon sporları bulaşmış suların içilmesiyle bağırsak şarbonu, şarbon sporlarıyla bulaşık tozların veya hayvan tüylerinde ve kıllarında bulunabilen sporların solunması sonucunda da akciğer şarbonu oluşmaktadır.”

Şarbonun insandan insana bulaşma ihtimali olmadığını da belirten Pehlivan, “Hastalığa herkes yakalanabilir. Ancak hayvancılıkla uğraşanlar, kasaplar, deri ve yün endüstrisinde çalışanlar, veteriner sağlık teknisyenleri ile veteriner hekimlerin hastalığa yakalanma ihtimali daha yüksektir. Şarbon hastalığı, etkenin vücuda girmesinden itibaren yaklaşık 2-7 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler, Hastalığın klinik şekline göre değişiklik gösterir” dedi.

Deri Şarbonu

“Şarbon sporlarının deriden girdiği yerde, ilk önce böcek ısırığına benzer biçimde kabarık, kaşıntılı bir şişlik oluşur. Bu şişlik, 1-2 gün içinde içi su dolu kabarcığa dönüşür ve daha sonra da ağrısız, genellikle 1-3 santimetre genişliğinde, ortasında karakteristik siyah renkte ölü dokunun yer aldığı bir yara meydana gelir. Bundan ötürü deri şarbonu kara kabarcık olarak da adlandırılır. Çoban çıbanı ismiyle de anılan deri şarbonunda ayrıca, yaranın bulunduğu bölgedeki lenf bezlerinde şişmeler görülebilir. Tedavi edilmeye deri şarbonu vakalarının yüzde 10-20’si ölümle sonuçlanabilir. Ülkemizde görülen şarbon hastalığı genelde deri şarbonu şeklindedir.”

Bağırsak Şarbonu

“Bulantı, kusma, iştahsızlık, ateş gibi belirtilerle başlar; bunu karın ağrısı, kanlı kusma ve kanlı ishal izler. Daha sonra kan zehirlenmesi ve şok gelişerek ölüm meydana gelebilir. Bu tip şarbonda tedaviye başlansa dahi ölüm yüzde 50 civarındadır.”

Akciğer Şarbonu

“Soğuk algınlığına benzeyen belirtilerle başlar. Yüksek ateş ve titremeler görülür. Birkaç gün sonra ağır solunum ve şok gelişir. Hastalık genel olarak ölümle sonuçlanır.”

Şarbonun tedavisi

“Şarbon tedavisi için etkili antibiyotikler vardır. Tedavinin başarılı olabilmesi için mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlamak gerekir. Bu sebeple, şarbonla ilgili yukarıda bahsedilen belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati öneme sahiptir.”

Şarbondan korunma

“Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli ve yüzülmemelidir. Şarbondan ölen hayvanlar mümkünse yakılarak imha edilmeli veya 2 metre derinliğinde çukurlar açılarak üzerlerine sönmemiş kireç dökülüp gömülmelidir. Hasta hayvanların bulundukları yerler ve taşındıkları nakil vasıtaları temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hasta hayvanların temas ettiği yem maddeleri, altlıklar ve gübre gibi bulaşık materyaller yakılarak imha edilmelidir. Hastalık şüphesiyle yetkili birimler tarafından konulan müşahede ve karantina süresi sona ermeden hayvanlar kesilmemeli ve etleri tüketilmemelidir. Riskli bölgelerde, hayvanlar şarbona karşı aşılatılmalıdır.”

Asla unutulmamalı

“Yukarıda belirtilen korunma önlemlerine titizlikle uyulmaz ise havayla temas eden şarbon bakterisi, spor denilen dış ortamlara dayanıklı bir yapıya dönüştüğünde yıllarca hastalık yapabilme özelliğini sürdürür. Hayvanların bu bakterilere temasıyla da hastalık tekrar ortaya çıkar.”

Mert Zımba