KÜRTÜN SEMPOZYUMU İZ BIRAKARAK SONA ERDİ

KÜRTÜN SEMPOZYUMU

İZ BIRAKARAK SONA ERDİ

Gümüşhane’nin Kürtün İlçesi’nin tarihi, sosyal ve kültürel yönleriyle ele alındığı Kürtün Sempozyumu yapıldı.

Tarihinde ilk defa bilim adamlarının Kürtün’ü konuştuğu sempozyum iz bırakarak sona erdi.

29 – 30 Eylül tarihleri arasında düzenlenen ve Onur Kurulu Başkanlığını Gümüşhane Valisi Alper Tanrısever üstlendiği sempozyumda sunulan bildiriler kitap haline getirilerek kültür envanterine dahil edilecek.

Gümüşhane Valiliği, Milli Savunma Üniversitesi, Kürtün Kaymakamlığı, Kürtün Belediyesi ve Özkürtün Belediyesi ortaklığında gerçekleştirilen program Mahmut Oltan Sungurlu Kültür Merkezinde, Sempozyum Düzenleme Komitesi Başkanı, Milli Savunma Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Köse’nin tanıtım konuşması ile start aldı.

Kürtün Belediye Başkanı Enver Şen sempozyum açılışında yapmış olduğu konuşmasında, Kürtün tarihinde ilk defa düzenlenecek olan bu sempozyumun Kürtün’ün tarihi, kültürel ve sosyal dokusunun ortaya çıkarılması açısından olduğu kadar, 12. ve 13. Yüzyıldan itibaren bir Çepni yurdu olarak karşımıza çıkan Kürtün’ün İpek Yolu üzerinde önemli bir geçiş yolu oluşturduğunu ifade ederek, yöreye ve bölge tarihine ışık tutanağının altını çizerek, yerel yönetimler olarak tüm buraların tanıtımını yapıp insanlarımızı bölgeye çekip turizm ilgi alanıyla buluşturmak istediklerini belirtti.

Kürtün Belediye Başkanı Enver Şen konuşmasında ayrıca bu sempozyumun düzenlemesinde katkı sunan, uzaktan yakından gelerek katılım sağlayan başta değerli akademisyenler olmak üzere, tüm belediye başkanlarına, basın mensuplarına,  Giresun Medya Platformu üyelerine Kürtün Kaymakamına, Öz Kürtün Belediye Başkanına ve Gümüşhane Valisine teşekkürlerini ileterek, konukları selamladı.

Kürtün Kaymakamı Okan Dağlı ise sempozyumda katılımcılara hitaben yapmış olduğu selamlama konuşmasında, Kürtün tarihinde ilk olacak bu sempozyumun önemine değinerek,  geçmiş tarihin tasnif edilerek Günyüzü’ne çıkarılmasının, Gelecek kuşaklara aktarılması ve tarih bilincinin oluşturulması açısından büyük önem taşıdığının altını çizerek tüm katılımcıları selamladı.

Tarihi, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle Kürtün Sempozyumunun akademik açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. İlhan Şahin ‘Osmanlı İdarî Teşkilatında Kürtün ve Kürtün’e Bağlı Yer Adları Üzerine Bazı Tespitler’ sunumunu gerçekleştirdi. Şahin bölge ile alakalı belgelerin 1486 yılından itibaren salname kayıtlarında yer aldığını, bölgenin Osmanlı egemenliğine geçişi öncesinde Çepni Beyliklerinin himayesinde olduğunu, bu beylerin hizmetinde bulunan zümrenin tımar sistemi ile idare edildiğini, salname kayıtlarında bölgenin Zeamet-i Kürtün adı altında zikredildiğini, Yavuz Sultan Selim’in Trabzon şehzadeliği esnasındaki bazı yazışmalarda Kürtün bölgesinin ahalisinin Çepnilerden oluştuğunu, yine Kürtün ve havalisinde beş köyün Trabzon tımarına dahil olduğunu belirterek buraları yöneten bey olarak anılan bir zümrenin çok daha önceden bölgenin İslamlaşması ve Türkleşmesinde önemli bir rol aldığını ifade etti.

Sempozyumda Türkiye’nin çok sayıda üniversitesindeki akademisyenler tarafından Kürtün’ün Eski Çağ Tarihi, Oğuz Fethinden Öncesi, Osmanlı Türkleri Tarafından Fethi, Kürtün Çepni Beyleri, Kürtün’de Sosyal Hayat, Güvenç Abdal Ocaklı Çepniler, Yayla-Oba Adları, Maden Ocakları, Nüfus Hareketleri, Kabaktepe Taarruzu, Kültür Varlıkları, Kaleler gibi çok sayıda konu hakkında sunum yaparak dinleyiciler bilgilendirildi.

Sempozyumda iki gün boyunca bilimsel sunumlar yapıldıktan ve sonuç bildirisi okunduktan sonra Kürtün’ün tabii güzellikleri olan Örümcek Ormanları ve Çağlayandibi Şelalesi Tabiat Parkı ziyaret edildi. Daha sonra Kabaktepe Şehitliği, Güvenç Abdal’ın temsili mezarının olduğu Güvende Yaylasındaki mezarlığı ziyaret edilerek kabri başında dualar okundu.

TARİHİ, SOSYAL ve KÜLTÜREL YÖNLERİYLE KÜRTÜN SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ

29 Eylül-01 Ekim 2023, Kürtün, Gümüşhane

Tarihi, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle Kürtün Sempozyumu, 29 Eylül - 01 Ekim 2023 tarihlerinde Gümüşhane Valiliği, Kürtün Kaymakamlığı, Kürtün Belediyesi ve Özkürtün Belediyesi ev sahipliğinde başarıyla gerçekleşmiştir.

Sempozyuma, konularının uzmanı 30 bilim insanı bildirileriyle katılmışlardır. Böylesine önemli bir toplantıyı gerçekleştiren, isimleri yukarıda yazılı kurumlarımıza sempozyuma katılan akademisyenler olarak teşekkür ediyoruz

Sempozyuma sunulan bildirilerde, önce tarihi süreç içinde Kürtün bölgesinin en eski çağı, nüfus alt yapısı, Oğuz boylarından başta Çepniler olmak üzere diğer boylar tarafından fethi ve bir Türk yurdu haline gelişi ele alınmış; bunu takiben Kürtün’ün idari, askeri ve sosyal yapısı ve özellikle Kürtün ve Çepni beyleri, ağaları ve hanlarının Osmanlı öncesinde ve erken Osmanlı döneminde bölgenin tarihinde oynadıkları roller üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda Kürtün ve Çepni beylerinin kullandığı “Bey”, “Ağa” ve “Han” gibi unvanlar başta olmak üzere “Ece”, “Ordu” gibi kavram ve kavram işaretlerinin esasında Orta Asya'daki Türk ve Moğol devlet ve imparatorluklarında kullanılan unvan ve kavramlar olduğu ve durumun Kürtün ve Çepni beyleri ile halkının Orta Asya ile olan bağlantısını gösterdiği belirtilmiştir.

Bunlara ilaveten Osmanlı döneminde Kürtün’de dini ve sosyal sosyal hayat ile bu hayatın eserleri olan cami, tekke ve zaviyeler üzerinde durulduktan sonra özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Doğu Karadeniz bölgesine yapılan göçler sırasında “Kürtünlü” olarak bilinen göç, bunun anlamı ve etkileri; asayiş, sosyal ve idari meseleler; sözlü gelenekler bağlamında din ve inanç ritüelleri,  maden ocakları ve işletilme durumu; Kürtün’de nüfus hareketleri, idari durumdaki değişimler yanında Gümüşhane ile Kürtün'deki kültür varlıkları ortaya konulmuştur.

Bunların yanında Milli Mücadele yıllarında Kürtün, Rusların Kürtün’ü işgali ve bu işgale karşı direnişler ele alındıktan sonra, sempozyumda Cumhuriyet döneminde 1950'lere kadar Kürtün ve çevresinin genel durumu, Halkevleri ve Halkodaları’nın Kürtün'deki faaliyetleri konusu işlenmiştir.

Belirtilen bu hususlar çerçevesinde bugün Gümüşhane ilinin bir ilçesi olan Kürtün'ün erken dönemlerden itibaren Türk tarihinde önemli bir yerinin olduğu anlaşılmıştır. Bu sempozyumun ve sempozyumda ele alınan konuların Kürtün ile ilgili bundan sonra yapılacak sempozyumlar için önemli bir zemin ve kaynak olacağına inanıyoruz. Bu bakımdan sempozyuma katılan akademisyenler olarak Gümüşhane Valiliğine, Kürtün Kaymakamlığına, Kürtün Belediyesi ile Özkürtün Belediye Başkanlığına huzurlarınızda teşekkür ediyoruz.

Son olarak idari makamlarımıza ve siz değerli meslektaşlarımıza önemli bir konuyu daha duyurmak istiyoruz. Malumunuz olduğu Rusların Kürtün bölgesini işgaline karşı 1917 Kabaktepe taarruzu ve Kürtün bölgesinin kurtarılışı tarihimizin önemli sayfalarından biridir. Bu bakımdan aşağıdaki önerileri yapıyoruz:

1-  Kabaktepe’deki şehitliğin adını bölgedeki askeri birliğin komutanı ve kurtarılma sırasında şehit olan Ziya Efendi adına izafeten “Kabaktepe Ziya Efendi Şehitliği” olarak adlandırması.

2-  7-8 Kasım 1917 Kabaktepe taarruzu ve dönemin adını yaşatma ve gelecek nesillere duyarlılık oluşturma bakımından her yıl 7-8 Kasım günlerini anma ve Güvende’den Kabaktepe’ye kadar “Kabaktepe Şehitlerini Anma Yürüyüşü” günleri düzenlenmesi.

Saygılarımızı sunuyoruz

SEMPOZYUMU BÖYLE DEĞERLENDİRDİ

Sempozyum katılımcılarından Giresun Üniversitesi Akademisyenlerinden Mevlüt Kaya'nın sempozyumla ilgili yaptığı değerlendirmeyi sunuyoruz.

BİR SEMPOZYUMUN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ...

Kürtün ilçesinin tarihinde ilk kez bir sempozyum gerçekleştirildi.

Sempozyumda otuz civarında bilim insanı ilçeyi tarihî, kültürel, sosyal ve iktisadî geçmişiyle, kısacası her yönüyle arşivlere dayanarak masaya yatırdı.

Katılım, bir ilçeye göre oldukça fazlaydı. Kürtün'de sempozyuma gösterilen bu ilgiye daha önce hiç bir ilçede rastlamadım.

Bundan sonra "Kürtün" derken bir daha düşünelim o halde... Ve hakkını teslim edelim.

Hani sahil ilçeleriyle gereksiz önyargılarla mukayese edilir ya evvelden beri(!)  İşte buna hiç gerek yok!

En çok da Kürtün halkının misafirperverliğini, içtenliğini dile getirmemiz gerekiyor.

Sokakta rastladığımız herkes bize "hoşgeldiniz" dedi ve teşekkür etti. Bu kadar güler yüzlü tatlı dilli insanı bir arada görebilmek sanırım her yerde pek mümkün olmaz.

Lâf arasında halktan bir amca "bizde her şey var derde deva haricinde" dedi. Ne güzel özetliyordu onun bu ifadesi, benim uzun uzun anlatmaya çalıştığım durumu... Yine notumu almış bulundum gizlice; derleme hususundaki fırsatçı duruşumla...

Elbette ki Kürtün' e defalarca gittik daha önce; yaylalarını köylerini gezdik. Derlemeler yaptık. Kürtün'e ve insanına aşinayız. Fakat bilimsel toplantılara böyle ilgili olması, bize bu ilçeyi farklı bir açıdan daha tanıtıp sevdirdi. Darılmayın ama buraya kadar sevinçle ifade etmek istediğim şeyi anlayabilmek bile bir ilçeyi sempozyumlara ilgili yapmaya yeter de artar.

Sempozyum, bilimsel oturumlar, konaklama, çevre gezisi, ilçenin tanıtılması, tarihi yerlerin gezilmesi gibi ekstra programlarla daha verimli bir hâl aldı. Onlarca bilim insanı Kürtün sahasında gözlem yaptı, gördü, öğrendi ve fikir beyan etti.

Sempozyum sonrasında çeşitli yayla ve obaları gezip gördük. Yörenin belleğinde asırlarca yer tutmuş Güvenç Abdal makamını ziyaret ettik. (Kimi yok der kimi var der Güvenç Abdal'ı. Olmasaydı asırlardır Türk'ün belleğinde yer tutamaz; Hacı Bektaş Velî Velayetnamesi'nde yer bulamazdı. Neyse bunu daha sonra konuşacağız.)

Kabaktepe şehitliği de ziyaret ettiğimiz yerler arasındaydı.

En son anıt ağaçlar ve tabiat parkını ziyaret ettik...

Ardından kültür festivali ile devam etti süreç...

Sempozyumda sunulan birbirinden değerli onlarca bildiri çok yakın zamanda kapsamlı bir kitap olarak yayınlanacak...

Günlerce büyük bir özveri ile Kürtün'de ilk kez gerçekleştirilen bu sempozyum Prof. Dr. Osman Köse hocamızın öncülüğünde, Kürtün Belediyesi'nin fedakarca sergilediği ev sahipliğinde ve Kürtün Kaymakamlığı'nın destekleriyle başarılı bir organizayon olarak tarihe kaydedildi.

Emeği geçen kişi ve kurumlara, ayrıca Kürtün halkına şükranlarımı sunuyorum.

Kürtün Belediye Başkanı Sn. Enver Şen'i ayrıca tebrik ediyorum. Kendileri bu bilimsel etkinliğin, ilçesinde gerçekleşmesi için günlerdir kusursuz bir organizasyon olsun diye seferber olmuş tüm çalışanlarıyla.

Buna yaşayarak da şahit olduk. Kendisi "sürekli kalkınmanın alt yapısının kültüre dayandığının" farkında olan; kültürel faaliyetlere,  bilime, bilim insanına ilgi, güler yüz ve nezaketle yaklaşan, bilimsel etkinliklerle ilçesine katkı sunmak için elinden geleni yapmış olan örnek bir belediye başkanı olarak hafızamıza kazınmıştır.

Merkez nüfusu yirmi-otuz bin civarında olup da bilimsel-kültürel etkinlikleri "boş iş" olarak görüp bu yönde kılını kıpırdatmayan fakat daimi surette ilçeler arası büyüklük yarışına giren betoncu büsbüyükler bu güzellikleri örnek almalıdır. Bilim güzel şeydir çünkü!