ELMA HASTALIKLARI VE HASTALIKLARLA MÜCADELE

Birşen, yaptığı açıklamada, hastalığı belirtilerinin ağacın yaprak, meyve ve sürgülerinde görüldüğünü, yaprağın üst ve alt yüzeyinde oluşan lekelerin başlangıçta yağlımsı bir şekilde görüldüğünü belitti.

Hastalığın giderek zeytin rengini aldığını ve daha sonra kahverengi şekline geldiğini anlatan Birşen, “Lekeler kadifemsi yapıdadır ve bu kısımdaki dokular zamanla ölür, üzerinde çatlaklar ve delikler oluşur. Ağır hastalıklı yapraklar erkenden sararak dökülürler. Meyvelerdeki lekeler yeşilimtırak olup zamanla kahverengine dönüşür. Küçük lekeler zamanla birleşir ve bu kısımlarda meyvenin gelişmesi durduğu için şekilsiz meyveler oluşur” dedi.

 Kültürel Önlemler

“Sonbaharda yere dökülen ve ilk hastalık kaynağı olan kara lekeli yapraklar toplanıp yakılmalı veya sürüm ile toprağa gömülmelidir. Dallar toplanıp yakılmalıdır. Ağaçlar, yaprakların daha hızlı kurumasını sağlayacak hava akımına izin verecek uygun aralıklar ile dikilmesi gerekir. Aynı amaçla, ilaçla kaplamanın artırılması için ağaçlar düzenli olarak budanmalıdır.”

Kimyasal Mücadele

“Kimyasal mücadele, tahmin ve uyarı esaslarına göre uygulanmalıdır. Buna göre ilk ilaçlama doğada askospor uçuşu başladıktan sonra ağaçların duyarlı fenolojik döneme ulaşması ve enfeksiyon periyodunun oluşması durumunda yapılır. İkinci ve diğer ilaçlamalar bir önceki ilaçlamada kullanılan ilacın etki süresi ve enfeksiyonun oluşup oluşmaması dikkate alınarak yapılır. İlaçlamalara son verme, hastalık için uygun şartlar ortadan kalkması ile son bulur. Mücadelede kullanılacak ilaçlar, hastalık oluşumundan sonra geçen süre, külleme veya diğer başka hastalıklara da etkili olup olmama, duyarlılık azalışı, elma bahçelerindeki yararlılara etkisi ve kalıntı açısından değerlendirildikten sonra şu ilkeler de göz önünde bulundurularak ilaç kullanılmalıdır. Fenolojik dönem uygunsa bakırlı ilaçlara yer verilmelidir.”

Zorunlu olmadıkça

 “Zorunlu olmadıkça tek ter engelleyici fungusitler kullanılmamalıdır. Çok yer engelleyici fungusitlere öncelik verilmelidir. Tek yer engelleyici fungusitler zorunlu olarak kullanılacak ise etki şekli farklı gruplar dönüşümlü olarak kullanılmalıdır. Karışımı olan ilaçlara öncelik verilmelidir. Bahçede külleme hastalığına karşıda ilaçlama yapılacak ise her iki hastalığı da kontrol edecek ilaç seçilmelidir. İlaçlamaya, külleme ilaçlaması ile başlanılan yerlerde kara leke içinde ilaçlama yapılacaksa, ilacın etki süresine bakılarak tekrar ilaçlama yapılmaması gereklidir.”

Beslenme Bozuklukları Elmada Çinko Noksanlığı

“Ağaç tacının aşağı kısımlarında sürgünler ve yapraklar normal olduğu halde, yukarı ve tepe kısımlarındaki sürgünlerde çıplaklaşma ve rozetleşme görülür. Sürgünlerin çıplak olan kısımlarında gözler ya tamamen körelir veya çok ufak parçacıklar oluşur. Bu belirtiler yanında yaprak damarlarında sararma, yapraklarda küçülme ve kıvrılmalar gözlenir. Meyveler çok küçülür ve verim azalır. Hastalık ilerledikçe kamçılaşmış sürgün ve dallar kuruyabilir.”

Elmada Demir Noksanlığı

“Kloroza yakalanan elma ağaçlarının önce genç yapraklarında hafif sararmalar görülür. Yaprak damarları genellikle yeşil görünümdedir, sarılığın artması ile damarlar saralır. Genç yapraklarda başlayan kloroz, toprak ve hava koşullarına da bağlı olarak yaşlı topraklarda da hızla yayılır. Hastalık ilerledikçe yaprakların kenarlarında kırmızımsı kahverengi kurumalar başlar. Sararmış ve kurumuş alanları artmış yapraklar dökülür. Kloroza yakalanan bitkiler hemen ölmezler, gelişmeleri yavaşlar, meyve verimleri çok azalır. Önlem alınmaması durumunda zamanla kururlar.”

Çevresel Etkiler

“Meyvelerde görülen paslanma, bazı çevre koşulları; yüksek nem, meyve üstüne yağmur veya çiğ düşmesi, don veya özellikle aşırı azotlu gübrelerin verilmesi, sert kimyasalların zararları, uygun olmayan beslenme bu oluşuma yardımcıdırlar. Paslanma bazı çeşitlerde karakteristik bir özellik olduğu halde, çoğu çeşitler için istenmeyen bir durumdur. İlkbahar, sonbahar ve kışın düşük sıcaklıklar elma bahçelerinde zararlara neden olur. İlkbaharda çiçekler ve genç meyveler ‘’2C ‘’ de zarar görürler. Sonbahardaki soğuklar meyveleri dondurabilir, meyveler kahverengileşir, dokular yumuşar. Kış soğuklarında ise ksilem dokular zararlanır, ölen ve renk değiştiren bu dokular hastalık girişini de kolaylaştırır.”

Elma Küllemesi Hastalığı

 Fungusun kışı odun ve meyve gözlerinin pulcukları arasında canlı olarak geçirirdiğini hatırlatan Birşen, “İlkbaharda tomurcuklar uyanırken fungusun da gelişmeye başladığını geç sürüngenlerin ve körpe yaprakların üzerini beyaz bir keçe gibi kaplar, yaprağın iki yüzü de beyaz tozlu görülür. Hastalık daha çok genç yapraklarda görülür; ilk sürgün enfeksiyonlarından sonra oluşan konidilerle yaz enfeksiyonları (sekonder enfeksiyonlar) olarak devam eder; yaprağın genelde alt yüzünde bazı hallerde üst yüzünde de dağınık unlu beyaz lekeler halinde konidiler görülür. Hasta yapraklar gelişemezler. İlk dönemlerde yakalanan yapraklar daha dar ve mızrak gibi uzun ve içe doğru kaşık gibi kıvrılmış görünümdedirler. Unlu beyaz renkli tabaka zamanla kirli kahverengini alır, bu yapraklar da vaktinden önce dökülür. Küllemeli meyveler küçük şekilsiz olurlar, üzerlerinde pas lekesine benzer lekeler oluşur. Sıcak ve bol güneşli yerlerde hastalık şiddetli olur. Killemenin birkaç yıl üst üste şiddetli seyrettiği bahçelerde verim %60-70 oranında düşer” ifadesine yer verdi.

Birşen, Elma Küllemesi Hastalığının Kültürel Önlemleri ve Kimyasal Mücadelesi hakkında şunları söyledi:

“Küllemenin zarar yapmış olduğu sürgünler kış budaması esnasında gümüşi beyaz renkleri ile kolaylıkla tanınırlar. Böyle sürgünler, hastalıklı kısmın 15 cm kadar altından kesilip bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Kış budaması gözden kaçan veya tepe tomurcukları küllemeli olarak gelişme gösteren sürgünler, yaprak ve çiçek demetleri mümkün olduğu kadar toplanıp imha edilmelidir.1.İlaçlama: Pembe çiçek tomurcuğu döneminde 2. Çiçek taç yaprakları %60-70 döküldüğü dönemde diğer ilaçlamalarda elma karalekesi hastalığı var ise ortaklaşa ilaçlama yapılması gereklidir.”

Elmalarda Memeli Pas Hastalığı

Hastalığın belirtileri elma ağaçlarının yaprak, sürgün ve meyvelerinde görüldüğünü söyleyen Birşen, Yaprak ve meyvelerdeki lekelerin portakal kırmızımsı, yuvarlak veya uzunca lekelerden oluştuğunu dile getirdi. Birşen, “Lekeler üzerinde siyah noktacıklar halinde belirtiler oluşur. Yaprağın alt yüzeyinde ise meme şeklindeki çıkıntılar görülür. Yapraklarda oluşan lekeler bazı durumlarda yaprakların %70’nin dökülmesine neden olur. Hastalıklı meyveler küçük ve şekilleri bozuktur. Konukçuları elma ve ardıçtır” dedi.

Kültür Önlemeler ve Kimyasal Mücadelesi

“Elma bahçeleri hastalığın ara konukçusu olan ardıç ağaçlarına yakın kurulmamalı, bahçe içinde ardıç ağaçları bulunuyorsa kesilip imha edilmelidir. Hastalıkla kimyasal mücadelede, üç ilaçlamayı kapsayan program uygulanmalıdır. Buna göre; Çiçek tomurcukları patladıktan sonra, çiçek taç yaprakları tam dökülünce, ikinci ilaçlamadan 15 gün sonra olmalıdır.”

Ramazan yetim