BEBEKLERDE KABIZLIK SORUNU

Çocukluklarda kabızlık rahatsızlığı hakkında bilgi veren Medical Park Samsun Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinden Uzm. Dr. Şule Turan Akyol, anne sütü ile beslenen bebeklerde dışkılama sayısı günde 10 defa olabileceği gibi haftada 1 kez de olabileceğini söyledi. Mama ile beslenen bebeklerde kaka sayısının günde 1-4 arasında olduğunu belirten Uzm. Dr. Şule Turan Akyol, daha büyük çocukların günde 1-3 arası ya da iki günde 1 kaka yapabileceğini dile getirdi. Büyük tuvaletin verilen bu sayılardan daha nadir ve katı olarak yapılması durumunda kabızlıktan bahsedilebileceğini belirten Akyol, bebeğin dışkısı yumuşaksa, bebek zorlanmadan kaka yapıyorsa ve aynı zamanda kilo alışı düzenli, genel durumu da iyi ise endişelenmeye gerek olmadığını söyledi. Akyol, “Eğer bebek normal sıklığının dışında birkaç gün tuvaletini yapamadıysa, sert ve yoğun, zaman zaman çakıl taşı gibi dışkılıyorsa, bunu yaparken acı çekiyorsa veya kakasında kanlı izler varsa kabız olmuş demektir. Bebeğin büyük tuvaletini yaparken yüzünün kızarması normaldir, kabız olduğu anlamına gelmez” dedi.

“NEYİ YANLIŞ YAPTIM?”
Genelde anne sütü alan bebeklerde daha sık kaka yaptıklarından dolayı kabızlık görülmediğini söyleyen Uzm. Dr. Şule Turan Akyol, “İnek sütü alan bebekler ya da formül mama ile beslenen bebeklerde kabızlık görülme olasılığı daha fazladır. Bebek anne sütü alıyorsa ve buna rağmen bebekte kabızlık yaşanıyorsa, anne diyetinde kabızlığı önleyici besinlere öncelik verilmelidir. Bebekler ve küçük çocuklar formül mama alıyorlarsa kabızlığı önleyici mamalar tercih edilmelidir. Eğer küçük bir bebekte yine de kabızlık meydana gelirse, büyük olasılıkla yetersiz beslemeden ileri gelmiş olabilir. Bu nedenle, bebeğe yeterli miktarlarda anne sütü ya da mama verilmesi özellikle önemlidir. Kabızlık, kalınbağırsağın sonundaki kaslar sertleştiği ve kakanın normal geçişini önlediği zaman meydana gelir. Dışkı bağırsakta ne kadar uzun süre kalırsa, o kadar sıkılaşıp kurur ve vücuttan atılması zorlaşır. Sertleşince kalın bağırsağın son kısmından geçerken yırtılmalara ve çatlaklara neden olur. Bu da bebeklerde ve çocuklarda dışkılama sırasında ağrıya neden olur. Çocuklar, bu acıyı yaşamamak için dışkıyı tutmak isteyebilir ve dışkılama hissini bastırabilir. Bu da kakanın içerde daha çok kurumasına, büyük çap ve hacme ulaşmasına neden olur. Böylece kabızlığın kısır döngüsü başlamış olur” diye konuştu.

“EK BESİNLERE GEÇİŞ VE DİŞ ÇIKARMA KABIZLIĞA NEDEN OLABİLİR”
Kabızlığın birçok nedeni olduğunu belirten Dr. Akyol “Genelde beslenme alışkanlıklarından ve düzensizliklerinden dolayı olur. Bazı enfeksiyon hastalıkları, metabolik hastalıklar ve bazı ilaçlar da kabızlığa neden olabilir. Ek besinlere geçiş ve diş çıkarma da kabızlığa neden olabilecek etkenlerdir. Oyun, okul vb. nedenlerle tuvalet ihtiyacını erteleyen çocuklarda kabızlık daha sık görülür. Düzenli dışkılama amaçlı tuvalete gitmesini sağlamak alınacak önlemlerdir. Çocuğun günün hangi saatinde tuvaletini yaptığına dikkat edilmeli ve her gün aynı saatte yemekten sonra tuvalette 10 dakika dışkısını yapmasını bekleyerek çocuğa bu konuda alışkanlık kazandırılmalıdır” şeklinde konuştu.

“BEBEĞE, BİR YAŞINA KADAR İNEK SÜTÜ VERİLMEMELİ”
Kabızlıkta yemek düzeninin çok önemli olduğunu söyleyen Dr.Şule Turan Akyol “Çocuğun lifli gıdalar alması, bol sıvı tüketmesi gereklidir. Bebeklerde ek gıdalara başlandığında; muz, patates ve pirinç lapası kabızlığa neden olabilir. Bu gıdalar daha aralıklı zamanlarda verilmelidir. Bebeğin beslenmesine daha fazla meyve ve sebze püresi eklenmelidir. Bebeğe, bir yaşına kadar inek sütü verilmemelidir. Sulandırılmış meyve suyu ve öğünler arasında kaynamış ılık su kabızlığı yumuşatabilir. Hazır mama kullanılıyorsa ölçüsünü doktor kontrolünde tekrar gözden geçirilmeli ve içeriğinde prebiyotik lifler içeren mamalar tercih edilmelidir. Ek besine geçmiş olan bebeklerde ve çocuklarda beslenme şekli; sebze, meyve, baklagiller, kepekli ekmek, yulaf gibi artık bırakan lifli yiyeceklerden zengin olmalıdır. Çocukların beslenme diyetinde özellikle; kuru erik, kayısı, kuru üzüm, bezelye, fasulye, brokoli, kabak, kepekli ve tahıllı ekmekler olmalıdır. Sürekli kabızlığı olan çocuklar genelde, çabuk doyan iştahsız çocuklardır. Aynı zamanda bu çocuklar, ana öğünlerde yemek yemektense, aralarda abur cubur atıştırmayı severler. Böyle durumlarda bir beslenme uzmanı ile görüşmek faydalı olmaktadır” dedi.

“ÇOCUĞUMDA KABIZLIĞA BAĞLI NE ŞİKAYETLER OLUR?”
Çocuklarda kabızlığa bağlı birçok belirtinin görülebileceğini vurgulayan Akyol “Kabızlığı tekrarlayan çocuklarda karın ağrıları, kramplar, bulantı, kusma görülebilmektedir. Dışkı çıkarmadan önce ya da çıkarırken bebekte ağlama, ağrı ve rahatsızlık görülebilir. İştah azalabilir. Bağırsaklarda biriken gaitaya bağlı karında sertlik olabilir. Sert dışkılamaya bağlı popo da kanama ve yırtıklar olabilir” diye konuştu.

“NE YAPMALIYIM?”
Kabızlık söz konusu olduğunda, doktora danışılmadan, bebeğe asla müshil, fitil ya da lavman uygulanmaması gerektiğini bildiren Akyol açıklamasını şöyle tamamladı: “Kabızlık tedavisinde temel amaç; kalın bağırsağı ilk aşamada boşaltmak, sonrasında düzenli bağırsak alışkanlığını devam ettirebilmek ve kaka yapmayla alakalı olan ağrının ve korkunun ortadan kaldırılmasıdır. Ağrının ortadan kalkmasını sağlayacak durum ise dışkının yumuşak kalması ve kalın olmamasıdır. Bunun için düzenli ve kontrollü bir diyetin yanında tuvalette yeterli süre kalma alışkanlığının edindirilmesi gereklidir. Tuvalet terbiyesini kazanmış çocuklar, kahvaltıdan ve akşam yemeğinden sonra 5-10 dakika süreyle tuvalette oturtulmalıdır. Tedavi süresi çocuktan çocuğa değişiklik göstermektedir. Küçük çocukların büyük çocuklara göre daha uzun süreler tedavi edilmesi gerekilir.”