ORMANLARIN DOĞAL BEKÇİLERİ

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, yaptığı açıklamada, kırmızı orman karıncalarının, ormanları zararlı böceklere karşı koruyan en önemli faktörlerden biri olduğunu belirtti.

Torul Orman İşletme Müdürlüğü Sarıçdağı Ormanlık alanında orman karıncaları ile ilgili olarak incelemede bulunan Eroğlu, bu faydalı barış ordusunun, milyonlarca orman karıncası bireylerinden meydana geldiğini ifade ederek, "Toprak altında veya üzerinde ortalama 80 metre çapındaki sahada, en yüksek ağaç tepelerine çıkmak suretiyle avlanırlar. Bu gruptaki karıncaların besinleri genel olarak tırtılllar, yaprak arılarının larvaları, kelebekler, böcek pupaları ile yumurtaları ve yaprak bitlerinin salgıladığı ballı maddeler sayılabilir. Ayrıca doğadaki her türlü ergin büyük böcekleri de parçalayarak yuvalarına taşıdıklarından biyolojik mücadeleye katkıda bulunmaktadırlar" dedi.

Kırmızı orman karıncalarının, Türkiye'de Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yayılış gösterdiğini, daha güney enlemlere doğru yayılışının azaldığını anlatan Eroğlu, şöyle devam etti:

"Kırmızı orman karıncalarının yuvaları dikkat çekicidir. Ormanlarda hektar başına yuva sayısı türlere göre değişmekle birlikte bir hektar alanda ortalama 10'dur. Bilhassa çevresi açık alanlarla kaplı küçük orman parçalarında bu sayı daha da artmaktadır. Kırmızı orman karıncaları, genellikle dış kısmı çürümeye yüz tutmuş fakat özü oldukça sağlam ve reçineli bir dip kütüğün etrafında, ibre ve küçük dal parçaları, reçine ve başka bitkisel maddelerden yaptıkları çeşitli büyüklükteki tepecikler şeklinde yuvalarda koloniler halinde yaşar."

Eroğlu, bir kolonide bir ila 20 kraliçe karınca bulunduğunu kaydederek, "Yuvadaki koloniye dahil olan kraliçe karıncalar çok yumurtlayan eşeysel karakterlidir ve koloninin devamını sağlar. Kraliçe karıncalar işçi karıncalara göre 2-3 kat daha büyüktür. İşçi karıncalar yılda yaklaşık 200 gün kadar faaliyet göstererek besin ihtiyacını temin eder. Yuvanın her türlü tamir, bakım görevleri işçi karıncalara ait olup ömürleri 6-10 yıldır. İşçi karıncalar yuvaya götürecekleri avlarını, üzerine formik asit püskürterek etkisiz hale getirir, daha sonra parçalayarak ya da gücü doğrultusunda yuvaya taşır" diye konuştu.

"Kırmızı karıncalar, ormanların bekçileri"

Kırmızı orman karıncası yuvalarının, ormanda böceklerin zarar verdiği alanlarda biyolojik mücadele çalışmalarında kullanılmak üzere yeni alanlara belirli tekniklerle nakledilerek ormanların doğal olarak korunmasını sağladığına dikkati çeken Eroğlu, "Bu çalışmalara karınca transplantasyonu adı verilmektedir. Transplantasyon çalışmalarında, bir yuvanın tamamen nakli değil bir yuvadan belirli oranda, içinde en az bir kraliçe karınca bulunacak şekilde birden fazla yuva çoğaltılması amaçlanmalıdır" ifadesini kullandı.

Eroğlu, kırmızı orman karıncalarının, bulundukları yerde bekçi görevi gördüklerine işaret ederek, "Kırmızı orman karıncaları için orman zararlılarına karşı son yıllarda araştırmalar ağırlık kazandı. Bu araştırmaların sonuçlarını beklemek gerekiyor ancak bulundukları ekosistemde önemli bir denge unsuru olduğu gerçektir. Orman fakültesi olarak kırmızı karıncalarla ilgili bir araştırma da biz başlatacağız" dedi. İbrahim Özdemir-Figen Tok