Olay Röportaj : Baki Nas

Bu haftaki röportaj köşemizde artık kaybolmak üzere olan ayakkabı tamirciliği mesleğini konu aldık. 17 yıldır ayakkabı tamirciliği yapan Baki Amcayı konuk ettik.

Baki Amcanın dükkanı da kendisi gibi şeffaf. Camların ardından şehrin en işlek caddesinde akıp giden hayatlara tanık oluyorsunuz.  Kendisini ayakkabı doktoru olarak da tanımlayan Baki Amca bana gelen “ayakkabılar hastalarım gibidir önce onları hasta edasıyla inceler sonra işimi yaparım” diyor. Biz sohbet ederken çayımız geliyor çayımızı yudumlarken devam ediyoruz sohbete…

Mesleğiyle tanışmasının tamamen tesadüf olduğunu söyleyen Baki Amca, Merkez Olucak (İmera) köyünden üç çocuk babası ve 17 yıldır ayakkabı tamirciliği yapıyor. Daha önce birçok işte çalışmış biri olarak hayatını değiştiren bu meslekle tanışmasını anlatıyor: “işsiz kaldığım bir dönemde bir ayakkabı tamircisi dükkanında satılık ilanı gördüm. Hiç alakam olmayan bir işe başladım. 17 yıldır çalışmaya devam ediyorum. 17 yıldır çocuklarımı bu işle baktım büyüttüm.”

Gelişen teknoloji ve değişen hayat koşullarından mesleki anlamda çok etkilendiğini ifade eden Baki Amca “Bizim işimize takla attırdı desek yeridir. Her gün yeni bir model, yeni bir iş, yeni bir icat çıkıyor.  Yıllar önce bir gazeteye demeç vermiştim, Çin’den gelen şu markanın ayakkabılarını kullanmayın kanserojen madde içeriyor şeklinde ama buna karşılık olumsuz tepkiler aldım.

Moda uğruna sağlığı tehdit eden ayakkabılar tercih ediliyor

Usta ayakkabı tamircisi bayanlara tavsiyelerde bulunmayı da ihmal etmiyor. “İnsanların en önemli aksesuarı ayakkabıdır” diyor ve ekliyor “Bayanlar çok yüksek topuk ayakkabı kullanmasınlar. Profesörler söylüyor ama kimse aldırmıyor. Lütfen dikkate alsınlar ayak sağlığı her şeyin üstünde. Unutmamak lazım ayak başı taşıyor. İnsanımız moda uğruna sağlığını tehdit edecek ayakkabı ya da giysi kullanıyorlar. Her zaman sağlıklı deri kullanılmasını tavsiye ediyorum. Ekonomisi iyi olmayan kesinlikle iyisini alsın. Ayakkabıları değiştirerek giysinler. Kadınlarımız özellikle ayaklarım küçük görünsün diye küçük ayakkabı giyip parmak kutusunu bozduğunu gördüm”

Yılların verdiği tecrübeyi alnındaki çizgilerde taşıyan usta bu mesleğin çok tercih edilmediğini, bunun sebebinin de ekonomik getirisinin olmadığıyla açıklıyor, yeni nesil ailelerin ve çocukların da

” dedi.

Başından geçenleri anlatırken bazen gülümsüyor bazen de öfkelenerek oturduğu yerden doğrularak uzun uzun bakışlarıyla aslında 17 yıldır ekmeğini bu meslekten kazanmanın verdiği o zor günleri de anlatmaya çalışıyor. Yılların ustası başından geçen bir olayı şu şekilde anlatıyor, “ Şöyle bir olay anlatayım bir müşterim vardı ayakkabı getiriyordu. Almaya geldiğinde başka bir ayakkabı getiriyor onu bırakıyor diğerini alıyordu. Bu birkaç kez devam etti. Bir gün yine başka bir müşterim geldi şu ayakkabımı kalıba koy ayakkabı sıktı diye bende kalıba koydum. Almaya geldi ve ayakkabıyı giydi, ‘bu ayakkabı bozuldu daha olmaz’ dedi. Maksadı o ayakkabıyı aldığı fiyata bana vermek gidip bir numara büyüğünü almaktı, başımdan geçen ve bir o kadar da saçma bir olaydı bu.”

Bir zamanlar geçim kaynağı olan ayakkabı tamirciliği artık can çekişiyor

Mesleğiyle özdeşleşen ve kendini bu işi yapmaya adayan Baki Amca endişeleri olduğunu söyledi. Mesleğin yok olacak meslekler arasında yer almaması için belediyelerin bu mesleklerle ilgili yerler açması ve uygun fiyatlarla bu hizmeti sunanlara müsaade etmesi gerektiğini belirterek bu hizmetleri sunan belediyelerin olduğunu ifade etti.  Gümüşhane Belediyesinin de bu hizmeti vereceğine inandığını söyledi ve “Allah razı olsun ki bize burayı tahsis eden belediyemize bizde ekmek paramızı çıkarıyoruz” dedi. Daha önceden önüne çıkan fırsatları değerlendiremediğini ifade eden Baki Amca kendisi ve bu gibi mesleklerle uğraşanlarla ilgili devletten yardım beklediğini şu sözlerle ifade etti:“Siyasiler bunun önünü açsınlar, insanların yardım alması gerekiyorsa alsınlar.  Bu insanlar canını ortaya koyarak hizmet ediyorlar. Bir şehirde ayakkabı tamircisi, el sanatları ile alakalı bir insan yoksa o şehir topaldır. Onun için devlet desteklerse bu tip iş yapanlara daha cazip hale gelir. Bir şehir siyaseti anlamak için ayakkabıcıyı, çaycıyı, berberi kontrol ettin mi siyaseti de kontrol etmiş olursun” dedi.

Sohbet giderek koyulaşıyor ve etraftaki o rahatsız edici bali kokusu artık rahatsız etmiyordu. Her bir ayakkabıyı tamir ederken bir zarafetle yaptığını ifade ediyor Baki Amca… Dost başa düşman ayağa bakarmış diyorum. Kaşlarını hafifçe çatarak ve gülümseyerek “Ben ayağa bakarım ama ben tamir için bakarım” diyor.

 “Az Para Çok Huzur”

Geçimini sağlamakta oldukça zorlanan ama bundan pek de şikayetçi olmadığını belirten Baki Amca “Bu işlerin çok parası olmadığı gibi kanaatle alakalı kısmı güzel. Az para alıyorsunuz gönül hoşluğuyla eve gidiyorsunuz. Ne güzel biliyor musunuz? Huzurlu yatıyorsunuz. Huzurla kalkıyorsunuz. Çok paranın da çok hesabı olur. Çok söz de yalan, çok parada hile kesinlikle vardır. Az para çok huzur”