“ÖĞRENCİ ŞEHRİN BEL KEMİĞİ” ESNAFTAN ÖĞRENCİ YORUMU ÖĞRENCİ GİDERSE?

Öğrencinin en çok gittiği mekanlardan biri olan Divan Pastanesi işletmecilerinden Mustafa Kızmış, öğrencilerin şehre ve ticari açıdan da her sektöre katkısı olduğunu dile getirdi. Kızmış şu değerlendirmelerde bulundu: “Öğrenciler; ulaşımdan gıdaya, gıdadan giyim sektörüne kadar tüm esnafa katkı sağlıyor. Öğrenci burada olmadığı zaman yokluğu çok fark ediliyor. Caddede bile bir canlılık olmuyor. Öğrenci şehrin en büyük gelir kaynağından biri, aslında bunu böyle görmek çok doğru değil ancak öğrenciler şehre gözle görülür bir hareketlilik getiriyorlar. Üniversite ile birlikte Gümüşhane’de bayağı bir gelişme sağladı. Özellikle Gümüşhane Üniversitesi kurulduktan sonra büyük bir gelişme ve büyüme gösterdi. Üniversiteden önce şehirde parmakla sayılabilecek kadar işletme varken şimdi Gümüşhane’nin neredeyse yüzde 60-70’i öğrenciye yönelik iş yapıyor. Bundan dolayı öğrencinin Gümüşhane’ye katkıları yadsınamaz.”

Aşağı yukarı 15 gündür yavaş yavaş düşüş yaşadıklarını ifade eden Kızmış, öğrencilerin tatile gitmesinin şehir ekonomisini yüzde 50 oranda etkilediğini ve öğrencinin varlığı ile yokluğu arasında çok fazla fark olduğunu söyledi. Öğrencilerin şehrin can damarı olduğunu ifade eden Kızmış, Gümüşhane’yi öğrenci ve memur kenti olarak değerlendirerek şehrin bu iki kriterle ayakta durduğunu aktardı.

Her esnafın karakter olarak bir olmadığını ve esnafı öğrenciye yaklaşımını doğru bulmadığını belirten Kızmış, kim olursa olsun dükkana giren müşterinin velinimet olduğunu, alsa da almasa da esnafa yakışır bir şekilde davranılması gerektiğini sözlerine ekledi.

“Müşterilerimizin yüzde 80’i öğrenci”

Moda Avm işletmecisi Mahmut Tonyalı öğrencilerin Gümüşhane’ye azımsanmayacak kadar büyük bir etkisinin olduğunu söyleyerek şehre yüzde 80 oranla en büyük nakit akışı sağlayan kişilerin öğrenciler olduğunu belirtti. Kendi işletmesinde müşterilerin büyük çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğunu aktaran Tonyalı: “Müşterilerimizin yüzde 80’i öğrenci geri kalan yüzde 20’lik kısım ise yerli halktan oluşuyor. Gümüşhane halkının büyük çoğunluğu dışarıdan alışveriş yapıyor. Öğrencilerin gitmesi bizi yavaş yavaş etkilemeye başladı. Ciromuz her gün azalmaya başladı ve öğrencilerin tamamı şehirden ayrılınca da ciromuz yarıdan daha fazla düşecek. Bir ay böyle sıkıntı çekeceğiz fakat geri geldiklerinde inşallah tekrar canlılık olacak” dedi.

“Müşteri İlişkileri çok iyi değil”

Öğrencilerin en büyük şikayetlerinden biri olan, esnafın müşteri yaklaşımını değerlendiren Tonyalı şunları söyledi: “Gümüşhane esnafı müşteri ilişkileri açısından çok iyi değil. Öğrenci esnaftan çok şikayetçi, bu şikayetler müşterilerimiz ile ettiğimiz muhabbet aralarında bazen bize de yansıyor. Esnafın kendilerine kaba davrandığını, alacaksan bak anlayışı ile yaklaştıklarını söylüyorlar. Biz bu konuda iyi olduğumuzu düşünüyoruz ki kısa zamanda bu kadar ilerleme kat edebildik. Bence artık esnafların bakış açısı değişmeli, işletmelerde yeni çalışanların müşteri ilişkileri daha iyi olmak zorunda ve değişikliğe gidilmeli aksi takdirde ticaret bu şekilde ilerleyemez. Eski esnafların yerine yenileri gelmek zorunda. Eski sistem artık öldü; al 5’e sat 10’a olmaz. Bu sistem ölmesine rağmen Gümüşhane hala bu algıyı yıkmaya çalışıyor. “

Fast food sektöründe önemli bir yere sahip olan Takıl’Es’in işletmecisi İlyas Özdemir, öğrencilerin şehre çok önemli katkıda bulunduklarını söyledi. Tatil dönemini değerlendiren Özdemir: “Öğrencilerin gidişi tabiki bizi olumsuz yönde etkiliyor. Yani bu hizmeti verebilmek için elemanlarımız var. Bazen 10 bazen 12 kişiyle çalışıyoruz. Araya bir aylık boşluk giriyor ve çalışan maaşları, kira gibi masrafların ödenmesi hali ile zor oluyor. Çünkü bizim müşterimizin çok büyük bir çoğunluğunu öğrenciler oluşturuyor. Eskiden de bu işi yaptığım için önceden önlem almaya çalışıyoruz. Ekonomi genel itibari ile öğrenci üzerinde dönüyor. Esnaf yaklaşımına baktığımız zaman genel konuşmak çok doğru olmaz çünkü bizim de bazen davranışlarımız doğru olmayabiliyor çünkü kalifiye eleman bulmak çok zor. Bu sektörde çalışan veya çalışmak isteyen eleman çok zor bulunuyor. Çalıştırdığınız elemanlar da çok tecrübeli olmayınca, müşteriye olumsuz bir şekilde yansıyabiliyor. Ben bile burada alışveriş yaparken çok zorlanıyorum. Sanki dükkana hiç girmemişim gibi, umurunda değilmişim gibi davranan esnaflar oluyor. Bu nedenle ihtiyaçlarımın yüzde 70’ini Trabzon’dan karşılıyorum. Esnaf yaklaşımının da zamanla değişeceğine inanıyorum. Bu değişiklik ne kadar zaman alır bilinmez ama öyle ya da böyle değişecektir” ifadelerine yer verdi.

Bizim Market işletmecisi Mesut Çiçek, öğrencinin kendi sektörlerine yüzde 40’lık bir yere sahip olduğunu söyleyerek doğrudan olmasa da dolaylı bir etkilerinin olduğunu söyledi. Çiçek durumu şu sözlerle açıkladı: “Üniversiteye verilen malzemede, kafelere verilen malzemelerde dolaylı olarak öğrencinin etkisi var. Öğrencinin tatile gitmesi işlerimizi kısmen de olsa düşürdü tabiki. Öğrencinin ulaşımda, eğlencede her yerde etkisi var. Hiç olmazsa bir kalabalık oluşturuyor ve ihtiyaç artıyor. Şu anda öğrenciler gittiği için evler boş, yurtlar boş ve ihtiyaç olmadığı için dolaylı olarak biz de etkileniyoruz çünkü mal gönderemiyoruz. Esnaf bence bu sene müşteri ilişkileri açısından eskiye nazaran daha başarılı. Önceki senelerde çok daha fazla şikayet vardı. Esnaf, öğrenciyi doğrudan para olarak görüyordu ama şimdi tam anlamı ile öyle değil” şeklinde konuştu.

Kız öğrencilerin uğrak yerlerinden olan takı dükkanlarından biri olan Takıştır Bijuteri’nin  sahibi Serkan Tanguroğlu: “İşler bir tarafa, hiçbir şey olmasa bile öğrenci şehri canlı tutuyor. Caddede bir hareketlilik olması bile insana yetiyor. Bizim sektörü yüzde 20 oranında etkiliyor, doğal olarak her gidişte bir durgunluk yaşıyoruz. Şehir ekonomisi neredeyse sadece öğrenci üzerine kurulu ve örnek olarak dolmuşlar bile büyük ölçüde öğrenciden para kazanıyor diyebilirim. Bizim müşterilerimizle aramız Allah’a şükür çok iyi. Gümüşhane esnafı genellikle yaşlılarda oluştuğu için belli bir geçmişleri de var. 20 yıllık bir geçmişe sahip olan esnafta bir şeylerden bıkmış oluyor. Öğrencinin de maddi durumu el vermediği için pazarlığa yeltenebiliyor. Bazı esnafta bunu kaldıramadığı için tersleyebiliyor. Ama bu durumun değişeceğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Eğlence sektörü açısından öğrenciye yenilikler sağlayan Cafe Ediphan’ın işletmecisi Gamet Ceylan; öğrencilerin, büyük faaliyetler geliştirmeleri konusunda kendilerine katkıda bulunduklarını belirtti. Ceylan: “Öğrencinin fazla olması bizim için daha çok iş imkanı, iş ortamı, eğlence mekanı ve ortamları olmasını sağlıyor dolayısı ile bizim de kazanmamıza vesile oluyor. Öğrenci nüfusun üçte birini oluşturuyor ve öğrencinin gidişi ticari anlamda bizim için büyük bir çöküş diyebilirim. Her tatil döneminde aradaki farkı kapatabilmek için planlamalar yapıyoruz yoksa işin içinden çıkamayız” diyerek sözlerini noktaladı.