KÖMENİN FAYDALARI

. Yağ içerikleri yüksek olmalarına karşın bitkisel kaynaklı oldukları için kolesterol içermezler. Fındık tekil doymamış yağ asitlerinden zengin olup, ceviz tekil doymamış yağ asitleri ile birlikte omega 3 yağ asitlerinden de zengindir. Ceviz ve Fındık gibi yağlı tohumlar doymamış yağ asitleri, E vitamini içerdiği için koroner kalp hastalığı ve kanser riskini azaltırlar. Enerji değeri yüksek olan bu besinlere özellikle çocukların, sporcuların ve ağır işte çalışanların diyetinde yer vermesi yararlıdır. Ayrıca içerdiği yaklaşık yüzde 15 oranındaki protein önemli bir bitkisel protein kaynağıdır.

Ceviz besin kaynağı yönünden oldukça zengindir. 100 gram yenilebilen iç ceviz yaklaşık olarak 14,8 gram protein, 3.5 gram nem, 64 gram yağ, 15.8 gram toplam karbonhidrat,2.1 gram posa, 1.9 gram kül içerir ve 651 Kal enerji verir. Ayrıca 99 mg kalsiyum,380 mg fosfor, 3.1 mg demir, 2 mg sodyum, 450 mg potasyum, 131 mg magnezyum, 33 mg tiamin, 9 mg niasin, 2 mg askorbik asit içermektedir.

Görüldüğü gibi cevizin büyük bir kısmını yağ oluşturmamaktadır. İçerdiği oleik, linolik gibi yağ asitleri insan beslenmesinde oldukça önemlidir. Doymamış yağ asitlerinin kolesterol seviyesi ve kalp damar hastalarının üzerinde olumlu etkileri olduğu çeşitli araştırmalarla belirlenmiştir. Fındık, ceviz gibi kabuklu yemişlerin yapılan araştırmalar sonucunda düzenli tüketilmesi kanda kolesterolün yükselmesini önlediği böylece kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterdiği belirlenmiştir. Haftada en az beş kez 50 gram kabuklu yemiş tüketen insanların tüketmeyen insanlara oranla kalp damar hastalıklarına yakalanma riskinin yüzde 50 oranında azaldığı bildirilmiştir.

Ceviz vücutta karbonhidrat protein ve yağ metabolizmasında düzenleyici olarak görev yapan bazı B grubu vitaminlerden tiamin, riboflavin, niasin, ve B6 vitamini için bir kaynak; E vitamini için de çok iyi kaynak olduğu bilinmektedir. TÜBİTAK tarafından ülke çapında 960 okul çocuğuyla yapılan bir tarama çalışmasında Türk çocuklarının yüzde 90’ının riboflavin, yüzde 84’ünün de B6 vitamini yönünden yetersiz beslendikleri gözlenmiştir. Kan yapımı ve ruhsal sağlık açısından gerekli olan riboflavin ve B6 vitaminleri cevizde bulunduğundan bu besinin her gün düzenli olarak tüketilmesi ülkemiz çocuklarının iki ana beslenme sorununa pratik bir çözüm olabilecektir.

Ceviz, pekmez vücudun normal metabolik süreçleri için gerekli birçok minerali de yoğun olarak içermektedir. Ceviz büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişmesinde rol oynayan çinko için en iyi kaynaklardan birisidir.

Ceviz ve pekmez kemiklerin ve dişlerin yapımı ve gelişimi, kas ve sinir sistemi ve kan pıhtılaşmamasında önemli rolü olan kalsiyum kaynaklarındandır. Eksikliğinde kemik ve diş hastalıklarına neden olur. Kalsiyumun yeterli miktarda mutlaka dışarıdan alınması gereklidir. Özellikle süt ve ürünlerinin tüketilerek kalsiyum gereksinimlerinin bir kısmı karşılanabilir.

Demir büyük çoğunlukla hemoglobin yapısında bulunduğundan yetersizliğinde hücrelere oksijen taşınamamakta bu da bitkinlik ve kansızlıkla sonuçlanmaktadır. Demir yetersizliği günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli beslenme sorunlarından birisidir.

Özellikle doğurganlık dönemi kadınlarda, çocuklarda, vejetaryenlerde günlük diyetteki gıdaların çoğu bilinçli bir seçim yapılmazsa ihtiyacı karşılamamaktadır. Bitkisel gıdalardaki demirin emilimi düşük olduğundan ekonomik nedenlerle hayvansal gıdaları yeterince tüketemeyen kişilerde kansızlık ortaya çıkabilmektedir. Cevizli köme gibi mineral içeriği yoğun gıdalar tüketilerek günlük demir ihtiyacının bir kısmı karşılanabilir. Ayrıca sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışmasında görev alır. İshal, kusma ve diüretik etkinin olduğu durumlarda potasyum kaybı artar. Potasyum kaybının arttığı aşırı terleme, aşırı idrar kaybı gibi durumlarda gibi durumlarda köme gibi doğal gıdalar tercih edilebilir. Pekmezde bulunan tüm karbonhidratlar glikoz v früktoz halinde oldukları için bu basit karbonhidratların sindirim sisteminde parçalanmasına gerek yoktur. Kana geçmesi hiçbir enerjiye gerek duymaksızın hücre içinden basit difüzyon ile sağlanır. Enerjinin hızlı bir şekilde sağlanmasının özellikle yoğun aktivitesi olan çocuklar, sporcular, askerler ve ağır işçiler için büyük önemi vardır. Glikoz kan şekerini çabuk yükseltip çabuk düşürmektedir. Fakat früktoz kan şekerini glikoza göre daha geç yükseltip daha uzun süre istikrarlı kalmasını sağlanmaktadır.

Ancak cevizli kömenin içerdiği yüksek karbonhidrat ve yağdan dolayı enerji değeri yüksek bir gıda olduğu da göz ardı edilmemelidir. Şişmanlığın önemli sorun olduğu günümüzde yararlı diye fazla miktarda tüketilmesi de aşırı enerji alımı ve şişmanlığı yol açabilir. Bireyler günlük enerji gereksinimlerini bilmeli, gıda türü ve miktarını iyi seçmelidir. Özellikle ara öğünlerde enerji ihtiyacı artmış bireylere, sadece enerji veren atıştırmalık gıdalar ve içecekler yerine önerilebilecek besleyici değeri ve enerji değeri yüksek bir gıdadır.

Gümüşhane Valiliği Yayınları, Gümüşhane Dut Pestili ve Kömesi