KARAHANOĞLU’NDAN KÖYLERDE İÇME VE KULLANMA SUYU SORUNLARININ ÇÖZÜM ÖNERİSİ

KARAHANOĞLU’NDAN KÖYLERDE İÇME VE KULLANMA SUYU SORUNLARININ ÇÖZÜM ÖNERİSİ

Yüksek İnşaat Mühendisi Öğr. Gör. Halil İbrahim Karahanoğlu, küresel ısınmanın etkisiyle azalan yağışlar nedeniyle köylerde azalan içme ve kullanma sularında meydana gelen azalmanın nasıl tersine döndürüleceğine dair İl Özel İdaresine ve İl Genel Meclisine önerilerde bulundu.

Birlik Vakfı Gümüşhane Şube Başkanı ve Yüksek İnşaat Mühendisi Öğr. Gör. Halil İbrahim Karahanoğlu, küresel ısınmanın etkisiyle azalan yağışlar nedeniyle köylerde içme suları ve kullanma sularında meydana gelen azalma sorunun çözümüne dair İl Özel İdaresi ve İl Genel Meclisi’ne önerilerde bulundu.

İl Genel Meclisi’ni ilgilendiren su tasarrufuna yönelik bir takım kararlar alması gerektiğini, İl Özel İdaresi tarafından ‘Köy İçme ve Kullanma Suyu Tesisleri, İşletme, Bakım ve Onarım Yönetmeliği’ni çıkartarak, köylerde içme ve kullanma suyunun tasarruflu kullanılması için abonelik işlemleri zorunlu hale getirilmesini söyledi.

İklim değişiklikleri doğrultusunda, sıcaklık değerlerinin ve yağış rejiminin değiştiğini bu nedenle de yüzeyde bulunan suların buharlaştığını, yer altı sularının da azaldığını söyleyen Öğr. Gör. Karahanoğlu, yer altı su seviyesinin düşmesiyle birlikte iklimin değişeceğini, tarımsal ürünler ve ormanların zarar göreceğini, mevsim normalleri dışında şiddetli yağışların artarak taşkın ve sellere neden olabileceğini kaydetti.

Küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’nin 2018 yılı yıllık ortalama toplam yağış 658,7mm olmasına rağmen Gümüşhane’nin Doğu Karadeniz illeri arasında en az yağış alan il olduğunu vurgulayan Öğr. Gör. Karahanoğlu, “2010 yılı yıllık ortalama yağış 479 milimetre iken 2018 yılında bu değer 464 milimetreye düşmüştür. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre Gümüşhane’nin yeraltı su potansiyeli yıllık 10,0 hektametre küp, fiili tüketilen yeraltı su miktarı ise yıllık 4,0 hektametre küptür. Bu veriler yeraltı sularında bir azalma olduğunu göstermektedir” dedi.

Köylerde İçme ve Kullanma Suyu Sorunu Etkin ve Rasyonel Çözümlerle Mümkün

Gümüşhane’de bulunan köylerde içme ve kullanma suyunun yer altı su kaynaklarından kullanıldığını belirten Karahanoğlu, bu kaynakların azalması ve talebin artması nedeniyle ortaya çıkacak sorunların çözülebilmesi için etkin ve rasyonel çözümler gerektiğine değindi.

Karahanoğlu, “Yeraltı su kaynaklarının giderek azalması ve su kaynakları üzerinde oluşan talep baskısı nedeniyle, mevcut su kaynaklarının ekonomik, sosyal ve çevresel açılardan en verimli şekilde kullanılabilmesi için etkin ve rasyonel bir biçimde yönetilmesi gerekmektedir. Küresel ısınma nedeniyle yetersiz olan temiz su kaynaklarımızın bir kısmını tarımsal sulamada kullanıldığı görülmektedir. Alternatif su kaynaklarının kullanılması daha doğru olacaktır. Gümüşhane iline bağlı köylerde İl Özel İdaresi tarafından yapımı gerçekleştirilen içme suyu tesislerinin 22.02.2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi kanununun 6’ıncı maddesi birinci fıkrasının b bendi 7’inci maddesinin birinci fıkrasının b bendi. 09.05.1985 tarihli ve 3202 sayılı köye yönelik hizmetler hakkında kanun 2.nci maddesinin birinci fıkrasının d ve e bendi hükümlerine dayalı olarak “Köy İçme Suyu Tesisleri İşletme, Bakım ve Onarım Yönetmeliği” Sayıştay’ın görüşü doğrultusunda İl Genel Meclisinin kararıyla çıkarılmalıdır. Bu yönetmelik üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, amaç ve kapsam, dayanak, tanımlar ve sorumluluk; ikinci bölümde, işletme bakım, onarım, usul ve esasları, toplantı ve kararlar, gelir ve giderler, kullanım amacı, verimlilik, projenin kapsamı, sağlık ve hijyen, tesisin korunması; üçüncü bölümde ise yürürlük ve yürütme” açıklamalarında bulundu.

Köylerde İçme ve Kullanma Suyun Verimliliği Bu Önlemlerle Artacak

Köylerde içme ve kullanma sularının verimliliğinin artması için yaptığı çalışmayla ilgili konuşan Karahanoğlu, alınacak önlemlerle birlikte, içme ve kullanma suyu verimliliğinin artacağını kaydederek yapılacak çalışmalarla ilgili şu bilgileri paylaştı:

“İlk olarak köylerin atık su ile dolan fosseptik çukurlarından çekilen atıklar gelişi güzel yerlere deşarj yapıldığından yeraltı suları kirlenmektedir. Bu atıklar arıtma tesisinden geçirilmelidir. İçme ve kullanma suyu yeterli olmayan köylere Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından KÖYDES Projesi kapsamında GES ile kuyulardan su çekilerek içme ve kullanma su ihtiyacı karşılanmalıdır. Şehir hayatını çekilmez hale getiren, kalabalık, gürültü ve trafik sorunlarından uzaklaşıp sakin bir köy hayatı ya da kırsala yerleşmek isteyenlerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu da köy nüfusunun artışı ve su ihtiyacının artması demektir. Bu yüzden temiz içme suyuna erişimin sağlanması, tatlı su kaynaklarının araştırılması, korunması bu konudaki farkındalık düzeyinin artırılması gerekir. İl genel meclisini ilgilendiren su tasarrufuna yönelik bir takım kararlar alması gerekir. İl özel İdaresi tarafından ‘Köy İçme ve Kullanma Suyu Tesisleri, İşletme, Bakım ve Onarım Yönetmeliği’ni çıkartarak, köylerde içme ve kullanma suyunun tasarruflu kullanılması için abonelik işlemleri zorunlu hale getirilir. Su sayacı ile kişi başına düşen asgari su miktarı belirlenir, bu miktar ücretsiz olup bunun üzerine çıkıp bağ bahçe sulayacaksa bunun bedelini farklı, hayvan sulayacaksa da bunun bedelini ayrı ödemesi gerekir. Gümüşhane de bazı köylerimizde bugün için su yeterli olabilir. Fakat küresel ısınma nedeniyle yarın öbür gün yeraltı sularında azalma meydana geleceğinden sıkıntılar kaçınılmaz olacaktır. Bu yüzden İl Genel Meclisi köylerde bağ bahçe ve hayvan sulaması için ciddi bir planlama ve denetim çalışması yapması gerekir. Köylerde içme suyu dağıtım şebekelerinde meydana gelen su kayıp ve kaçakları önemli bir sorundur. Yıllık ortalama su kayıpları yüzde 50’nin üzerindedir. Bu yüzden boruların bağlantı noktalarında, borularda aşınma ve korozyon nedeniyle oluşan çatlaklardan sızıntı şeklinde kayıp ve kaçaklar oluşmaktadır. Köylerdeki su depoları iyi bir inceleme ve planlama ile kayıp ve sızıntılar tamir edilerek içleri fayans ile kaplanmalı ve korozyona uğramış su boruları paslanmaz galvaniz borularla değiştirilmelidir. Bazı köylerin mevcut içme suyu şebeke ağı eski ve yetersiz olup yenisi ile değiştirilmelidir. İyi bir planlama ve eylem planı ile bu sorunlar en aza indirilebilir. Kriz yönetimi değil Risk yönetimi yapılmalıdır. Gümüşhane İl özel İdaresinde Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğü Tarım Hizmetler Müdürlüğünden ayrılarak ayrı bir birim müdürlüğü kurulmalıdır. Birim Müdürlükleri tamamen birbirinden farklı iş kapasitesine sahiptir. Şu an Türkiye de bulunan İl Özel İdareleri’nin çoğu bu ayrımı gerçekleştirmiştir. Su ve Kanal Hizmetleri Müdürlüğünün görevleri, fiilen yaptığı işlere ve stratejilerine baktığımızda, yerleşim yerlerinin sağlıklı ve yeterli içme ve kullanma suyuna erişim için sondaj, su deposu, şebeke, isale hattı, bakım ve onarım, atık yönetimi ile ilgili projeler, kanalizasyon sistemi, arıtma sistemi, sıfır atık projesi ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi konuları içermektedir. Tarım Hizmetleri Müdürlüğü ise tamamen tarım ve hayvancılık konularını içermektedir. Yeraltı sularının desteklenmesi ve yağış rejiminin düzenlenmesi için ormanlık alanlarının artırılması için ağaç dikimi yapılmalıdır.”

Haber Merkezi