GÜMÜŞHANE’DE KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

GÜMÜŞHANE’DE KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), ülkemizin en önemli sorunları arasında yer alan kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında her yıl rehberlik ve bilgilendirme amaçlı faaliyetler gerçekleştiriyor. Bu çerçevede Gümüşhane’de de kayıt dışı istihdamı önlemeye yönelik çalışmalar devam ediyor.

SGK, her yıl ülke genelinde sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına ziyaretler yaparak, işverenleri ve çalışanları kayıt dışı istihdamın zararları hakkında bilgilendiriyor. Bu faaliyetlerin Gümüşhane’de de yoğun bir şekilde sürdürüldüğünü belirten SGK Gümüşhane İl Müdürü Eyyüp İslamoğlu, kayıt dışı istihdamın çok yönlü bir sorun olduğuna dikkat çekti.

Kayıt Dışı İstihdam Nedir?

Kayıt dışı istihdam, çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu’na hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün veya ücretlerinin eksik bildirilmesi anlamına gelir. Bu durum, sigortasız işçi çalıştırmak kadar çalışma sürelerinin ya da ödenen ücretlerin eksik bildirilmesini de kapsar. İslamoğlu, kayıt dışı istihdamın hem çalışanlar hem de işverenler açısından olumsuz sonuçlar doğurduğunu belirtti. Çalışanların sigortalı olarak çalıştırılmalarının anayasal bir hak olduğunu vurgulayan İslamoğlu, “İşverenlerin çalışanlarını sigortasız çalıştırma hakları yoktur. Aynı şekilde çalışanların da sigortasız çalışmayı isteme hakları bulunmamaktadır. Tespit edilmesi halinde işverenler, mağdur olmamak adına yasal yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.” dedi.

Kayıt Dışı Çalışmanın Zararları

Kayıt dışı çalışan bir işçi, emekli olma hakkından yararlanamaz ve çalışamaz duruma geldiğinde malullük aylığı alamaz. Aynı şekilde iş kazası ve meslek hastalığına karşı alınması gereken önlemlerden yoksun kalır, ölüm durumunda geride kalan eş ve çocukları ölüm aylığı hakkından yararlanamaz. Sigortasız çalıştırılan işçiler, işsizlik sigortası gibi haklardan da mahrum kalırken, iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korumasız çalışmak zorunda kalır. Ayrıca, ihbar ve kıdem tazminatından da yoksun kalır, yıllık izin, doğum izni gibi haklardan faydalanamaz.

İslamoğlu, bu konuda işverenleri uyararak, “Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenlere, denetimler sonucunda yüksek tutarlarda idari para cezaları uygulanır. Örneğin, bir işçinin bir yıl boyunca kayıt dışı çalıştırıldığının tespiti halinde işverene 14 asgari ücret tutarına kadar para cezası uygulanır. Ayrıca bu çalışmalara ait primler, gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilir.” şeklinde konuştu.

İşverenlere Yönelik Uyarılar

Kayıt dışı istihdamın sadece çalışanları değil, işverenleri de olumsuz etkilediğini belirten İslamoğlu, “Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenler, sigorta prim teşviklerinden yararlanamaz. Devletin ve özel sektörün sağladığı teşvik ve kredi avantajlarından faydalanma imkanını kaybederler. Ayrıca haksız rekabete yol açarak piyasa dengesinin bozulmasına neden olurlar.” dedi.

Kayıt dışı istihdam, vergi kayıplarına ve sosyal güvenlik sisteminde çalışan-emekli dengesinin bozulmasına yol açarak, uzun vadede ekonomik sorunlara neden olur. İslamoğlu, “Kayıt dışı istihdam, sosyal güvenlik açığının büyümesine, primsiz ödemelerin artmasına ve gelir dağılımının bozulmasına neden oluyor. Bu durum, ekonomik kararların öngörülen etkilerini göstermesine de engel oluyor.” dedi.

Bilgi Edinme, İhbar ve Şikayet Kanalları

Çalışanların sigortalı olarak bildirilip bildirilmediğini ya da hangi kazanç seviyesinden bildirildiğini öğrenebileceği pek çok yol bulunmaktadır. İslamoğlu, çalışanların PTT’den alacakları e-devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr üzerinden bu bilgileri sorgulayabileceğini, ayrıca 7 gün 24 saat hizmet veren ALO 170 hattı aracılığıyla da bilgi alabileceklerini hatırlattı. Çalışanlar, sigortasız çalıştırıldıklarını düşündüklerinde ihbar ve şikayetlerini ALO 170’e, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne veya Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden de iletebilirler.

Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırmanın Şartları

Yabancı uyruklu işçi çalıştıracak işverenlerin, önceden çalışma izni almaları gerektiğini belirten İslamoğlu, “Çalışma izni bulunmayan yabancı uyruklu işçi çalıştıran işverenlere 2024 yılı için her bir yabancı uyruklu işçi için 56.752 TL para cezası uygulanıyor,” açıklamasında bulundu. Ayrıca, işverenler bu kişilerin konaklama ve ülkelerine dönüş masraflarını da karşılamak zorunda kalabiliyor.

ÜCRETLERİ BANKA KANALI İLE ÖDEME ZORUNLULUĞU

İslamoğlu, 5 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinin, işçilere yapılan tüm ödemeleri banka aracılığıyla gerçekleştirmesi gerektiğini belirtti. Bu kurala uymayan işverenlere 2024 yılı için her işçi ve her ay için 1.514 TL idari para cezası uygulanacağını ifade etti.

Son olarak, SGK Gümüşhane İl Müdürü Eyyüp İslamoğlu, kayıt dışı istihdamla mücadelenin hem çalışanların hem de işverenlerin yasal haklarını korumak adına büyük önem taşıdığını vurgulayarak, “Bu mücadelede işverenlerimizin bilinçli adımlar atmaları, hem kendilerini hem de çalışanlarını olası mağduriyetlerden koruyacaktır,” dedi. Gümüşhane genelinde bilgilendirme ve denetim faaliyetlerinin artarak devam edeceği belirtildi.