Gümüşhane Camileri

5 bin yıllık kültürel birikime sahip olan Gümüşhane bünyesinde birçok tarihi cami barındırıyor.

Gümüşhane’nin çeşitli bölgelerin de bulunan ve yapıldığı dönemin özelliklerini taşıyan camiler hem ibadet amaçlı olarak kullanılıyor hem de ziyaretçilerinin beğenisini kazanıyor.

Gümüşhane’de bulunan kültürel değer barındıran camiler ve özellikleri şu şekildedir;

AKSÖĞÜT KÖYÜ CAMİİ
Yapı, Kelkit İlçesi Aksöğüt Köyündedir. Kare Plan üzerine yapılı olan Caminin giriş kapısı kuzeyde olup, kapının sağ ve solundaki pencereler sivri kemerlerle tamamlanmış, alınlıklar ise düzgün yontma taşla yapılmıştır. Camide kullanılan taşlar yöre köylerden temin edilmiştir.

EVREN KÖYÜ CAMİİ
Yapı, Şiran İlçesi Evren köyündedir.19.yy’da yapılan Caminin taşları çaputlu köyünden getirilmiş, içten kubbesi orijinal olup, Sütun ve üzerindeki kemerler taş örmeyle tamamlanmış, pencereleri sivri kemerlidir.

BÜYÜK ÇİT KÖYÜ CAMİİ
Yapı, tek kubbeli ve kubbeye tromplarla geçilen Caminin mihrabı sonradan Kütahya çinisi ile kaplanmıştır. Bölgede şu ana kadar karşılaşılan en eski Cami olma özelliğine sahip, fakat caminin ne zaman yapıldığını gösteren kitabesi bulunmamaktadır. Kare planlı Caminin duvar uzunlukları 8.75 ve 8.80 metre arasında değişmektedir.  

SADAK KÖYÜ CAMİİ

Yapı, Eyüp Oğlu Firuz tarafından 1830 tarihinde yapılmıştır. Kare bir plan üzerine yapılan camiin giriş kapısı kuzey cephesindedir. Güney cephesinde mihrabın sağında ve solunda iki doğu cephesinde üç pencere vardır. Ahşap tavanlı camiin üzeri çinko ile örtülü çadır çatı ile kapatılmıştır. Kitabenin sağ bölümünde; Fetih suresinin 1 ila 3. ayetleri, Kitabenin sol tarafında; Hayırlar ve iyilikler sahibi Eyyub oğlu Firüz onu yaptırdı, yazılıdır.

ÇAMBAŞI KÖYÜ CAMİİ
Kare bir plan üzerine taştan yapılan camiin üzeri çinko kaplı çatı ile örtülü olup, güneybatı köşesinde iki şerefeli bir minaresi vardır. Camiin 1900 yılında yapılışına dair köfeki taşı üzerine iki satır sülüsle yazılı kitabesi ile II. Abdülhamid’ e ait bir tuğra güney duvarı üzerine monte edilmiştir. Caminin kitabesinde;1.Hayırlı ve iyi işler yapan kişi ve hayırlar sahibi Hınzuri halkının eseridir 2.Sene,1318/1900Cami Tuğrasında; Daima muzaffer olan Abdulmecid oğlu Han Abdulhamid, yazılıdır.

İMAMI AZAM CAMİİ
Yapı, Torul İlçesi Yücebelen (Silve) Köyü, Küçük Yücebelen Mahallesindedir. Dikdörtgen planlı Caminin giriş kapısı ve mihrabı yontma taştan yapılmıştır. Yerleşimin Orman alanı içerisinde olması yöre insanını ağaç işlemeciliğine yönlendirmiştir. Bölgede bol miktarda bulunan sarıçam ağaçlarının Caminin Ahşap tavan dekorasyonunda bolca işlendiği görülmektedir. Türk ahşap işlemeciliğinin çeşitli tarzdaki el yapımı renk  desen ve motif örneklerini bu Camide   görmek mümkündür.

SÜLEYMANİYE ULU CAMİİ
Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan cami birçok onarımlar geçirmiştir. Dikdörtgen planlı yapı, mihrap önüne dikey uzanan üç neften meydana gelmiştir. Nefler altı ahşap direkle bölünür, destekledikleri tavan ve düz toprak dam da çatıyla örtülmüştür. Minaresi kalın silindirik bir gövdeye sahiptir. Camiye bitişik bir medresenin mevcut olduğu bilinir.

ARAKÖY CAMİİ
Şiran İlçesi Ataköy’de bulunan Cami 7.74x7.64 metre ölçülerindedir. Günümüzde onarıma alınmış, döşemesi yenilenmiş, mihrabı Kütahya çinisi ile kaplanmıştır. Dört ahşap direkli ve ahşap tavanlı, orijinal kapılı ve minberli caminin yapılış tarihi ile ilgili bir kitabe bulunmamaktadır.

GÜZELOLUK KÖYÜ CAMİİ
Tek kubbeli kare bir plan üzerine taştan 5.70x5.70 metre yapılan caminin kuzeyinde son cemaat yeri vardır. Son cemaat yerinde dört sütun üzerinde yükselen ortada büyük, yanlarda birer küçük kemer yer almaktadır. Kubbeye geçiş tromplar ile sağlanmıştır. Giriş kapısının her iki yanında denge sütunları bulunmaktadır. Güney cephesinde mihrabın sağ ve solunda birer küçük, doğu ve batı cephelerinde birer pencere yer alan caminin ahşap birde mahfili vardır. 1229/1881-1882 yılında Hekim Hasan Ziver Efendi tarafından yaptırılmıştır.48x57 cm boyutlarında mermer üzerine talikle yazılı kitabe sekiz beyitten oluşan manzume olup, İsa adında bir şair tarafından kaleme alınmıştır. 

ŞAMANLI MAHAHALLESİ KİLİSE-CAMİİ
Yapı, Merkez Yağlıdere Köyü, Krom Vadisinde Şamanlı mahallesindedir. Günümüzde cami olarak kullanılmaktadır. Camiye çevrilirken değişikliğe uğramıştır. 14.20x10.55 m boyutlarında, üç nefli bazilikal planlıdır. Doğu cephesindeki apsis ve pastaporion hücrelerinin yıkıldığını ve güneyden mihrap açıldığı görülmektedir. Cami içinde İki taşıyıcı bulunmaktadır. Kilisenin tek orijinal görüntüsü giriş ve batı cephesinde görülmektedir. Giriş bordürlerle çevrili hareketli bir görüntü kazanmış olup, bitkisel dallardan oluşturulan madalyonlar içerisinde rozetler işlenmiştir. Girişin üzerine sivri kemerli bir allık yerleştirilmiş ve her iki köşesinde rozetlere yer verilmiştir. Mevcut yapıda süsleme işlerine rastlanmamaktadır.

Mert Zımba