BİR BAĞIŞ, BİR HAYAT

İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Sağlık Meslek Yüksek Okulu Çok Amaçlı Salonu’nda düzenlenen, Gümüşhane İl Sağlık Müdürü Dr. Mustafa Ağar, Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinatörü Dr. Fatih Kaçıroğlu, Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Daire Başkanı Op. Dr. Yavuz Çakıroğlu ve İl Müftü Yardımcısı Hüseyin Hacı Fettahoğlu’nun konuşmacı olarak katıldığı konferansta, ‘Organ Bağışı ve Organ Nakli’ , ‘Beyin Ölümü’ , ‘Organ ve Doku Bağışının Dini Boyutu’ konuları hakkında dinleyicilere bilgi verildi.

EN İYİ TEDAVİ YÖNTEMİ

Gümüşhane İl Sağlık Müdürü Dr. Mustafa Ağar, 03-09 Kasım tarihleri arası organ bağışı haftası olarak kutlandığını, organ yetmezliği bütün dünyada olduğu gibi bizim ülkemiz de önemli sağlık sorunlarından bir tanesi olduğunu söyledi. Ağar, “Organ yetmezliğinin tedavisi, sadece organ ve doku nakliyle mümkün olan hastalıklardandır. Ülkemizde organ bağışı sayılarının yetersizliği, organ yetmezliği nedeniyle tedavi görmekte olan birçok hastanın organ beklerken hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Organ nakli, son dönem organ yetmezliklerinde kullanılan en iyi tedavi yöntemidir. Hastaların yaşam süresini uzatır. Yaşam kalitesini arttırır. İleri bir tedavi yöntemi olan organ nakli diğer tedavilere göre daha az maliyetlidir. Böbrek, karaciğer, kalp nakli en çok ihtiyaç duyulan organlardır. Bugün 22 bin civarında kronik böbrek yetmezliği hastası, haftanın üç günü diyaliz cihazlarına bağlı olarak ‘bir gün böbrek nakli olabilmek umuduyla’ yaşamını sürdürmeye devam etmektedir. Son dönem böbrek yetmezliklerinde diyaliz tedavisi yerine böbrek nakli yapılması hem hastanın yaşam süresini hem de kalitesini arttırmakta ve ulusal bütçeye daha az maliyet getirmektedir. Bazı kronik karaciğer ve kalp rahatsızlıklarında durum daha üzücü olup diyaliz yardımcı tedavi olmadığı için bu hastalar, organ bulamadıkları takdirde hayatlarını kısa süre içerisinde kaybetmektedirler. İlimizde toplam 709 organ bağışçısı sayısı bulunmakta olup iller sıralamasında 36. sıradayız. Bu oranı nüfusa göre oranladığımızda Türkiye’de 8. sıraya gelmekteyiz” dedi.

Organ Nakil Koordinatörlerinden biri olan Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği daire başkanı Op. Dr. Yavuz Çakıroğlu, yaptığı konuşmada, Türkiye’de organ naklinin ağırlıklı olarak yaşayan insanlardan yapıldığını, olması gerekenin tıbben ölmüş insanlardan yapılan nakil olduğunu söyledi.

ÖLÜLERİMİZ DAHA KIYMETLİ

Çakıroğlu, dinleyicilere organ bağışı konusunda bilgiler aktardı. Çakıroğlu, “Organ nakli, görevini yapamayacak kadar hasta bir organın yenisiyle ve sağlamıyla değiştirilmesine denir. Bizim organ kaynaklarımız insanlardır. Ülkemizde organı maalesef yaşayan insanlardan alıyoruz. Ülkemizde organ nakillerinin yaklaşık %80’i bu şekilde gerçekleşmektedir. Asıl olması gereken beyin ölümü gerçekleşmiş, tıbben ölmüş kişilerden alınan organlarla umut olabilmektir. Bu nakil ise ülkemizde %20 civarında gerçekleşmektedir. Canlılardan yapılan organ nakli, en son kullanılması gereken yöntemdir. Maalesef ülkemizde çok yaygındır. Bu, beyin ölümü gerçekleşmiş ölülerimizin, canlılarımızdan daha kıymetli olduğu göstermektedir.

25 BİN HASTA UMUT BEKLİYOR

Beyin ölümü gerçekleşmiş insanlardan organ nakli verilerine baktığımız zaman, 2014 yılında İspanya’da %34, Türkiye’de ise %4,6’dır. Şu anda organ bekleme listesinde; 22.170 böbrek, 626 kalp, 2211 karaciğer, 265 pankreas,  51 akciğer, 5 ince bağırsak, 10 kalp kapakçığı beklemektir. Toplamda 25 bin insanımız organ beklemektedir. Bunlardan kalp ve karaciğer sırasında bekleyenlerin büyük oranı nakil olamadan vefat etmektedir. Nakil sırasını beklerken hayat kaybedenlerin sayısı, nakil olanlardan çok çok fazladır.  Türkiye’de 25 bin hasta organlarına kavuşmayı bekliyor. 2013 verilerine göre 1709 beyin ölümünden 379’u bağış oldu. 2014’te 1816 ölümden 407 kişi, bu yıl ise 1652 ölümden 385’inin organları bağışlandı” dedi.

TÜRKİYE’DE GELİŞİM

Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Organ ve Doku Nakli Bölge Koordinatörü Dr. Fatih Kaçıroğlu, Erzurum Bölge Koordinasyon Merkezi’nin, Gümüşhane’nin de içinde bulunduğu 13 tane ille beraber hareket eden Ulusal Koordinasyon Sistemi’ne bağlı olarak çalıştığını vurguladı.

Kaçıroğlu, organ naklinin Türkiye’deki gelişimi hakkında, “Türkiye’de ilk nakil 1969 yılında yapılan kalp naklidir ve başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 3 Kasım 1975 yılında ise ilk kez canlı donörden böbrek nakli gerçekleştirdik. Organ Nakil haftasına mihenk olan hadisede budur. Hastamız sağlıklı bir şekilde yaşamını sürdürmüş. İlk başarılı kalp naklimizi, 1989 yılında gerçekleştirdik” bilgilerini paylaştı.

CANDAN CANA YAPILAN EN İYİ SADAKA

Gümüşhane Müftüsü Yardımcısı Hüseyin Hacı Fettahoğlu, insanların hastalanmadan sağlığın kıymeti anlayamadığını dile getirerek,  “Organ bağışı, Candan Cana Yapılan En İyi Sadakadır. Din insanları mutlu etmek için vardır. Organ bağışının insanları ne kadar mutlu ettiğini gördük. Diyanet İşleri Başkanlığı’nda Organ Nakli konusunda uzman kişilerden oluşan yüksek kurulumuz var. Cenab-ı Hak diyor ki bir insanı yaşatmak, yaşamasına vesile olmak, bütün insanlığı yaşatmak gibidir. İnsan Allah’ın yarattığı en değerli varlıktır” ifadelerini kullandı.

ORGAN NAKLİ CAİZDİR

Fettahoğlu, Din İşleri Yüksek Kurulu’nun konu ile ilgili açıklamalarını şu şekilde aktardı;

“Zaruret halinin bulunması, organ naklinin caiz olması için yani hastanın hayatını ve hayati bir uzvunu kurtarmak için bundan başka çaresi olmadığının, mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen uzman doktorlar tarafından tespit edilmesi gerekir. Bu Kuran’a dayanan bir kaidedir. Kuran’da nelerin haram olduğunun belirtildiği bir ayeti kerime var. O Ayet-i kerimede kan, domuz eti, kendiliğinden ölen hayvanın eti, kasıtlı olarak besmele çekilmeden olan hayvanın eti haram kılındı. Bu ayetin devamında Cenab-ı Hak buyuruyor ki, haddi aşmamak kaydıyla eğer zaruret varsa o zaman, o haram ihtiyaç giderilinceye kadar mubah hale geliyor. Zaruretle haramı mubah kılarım dayanağı budur.

RIZA ALINMALIDIR

Organ veya dokusu alınan kişinin bu işlemin yapıldığı sırada ölmüş olması, eğer organ canlı bir insandan alınacaksa organı alınan kişinin temel hayati fonksiyonunu devre dışı bırakmaması, toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığının buna izin vermiş olması önemlidir. Organ bağışlayan kişi hayattayken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının alınması gerekir. Alınacak doku veya organ naklinde hiçbir şekilde ücret alınmaması gerekir. Ücret alınması durumunda, Din İşleri Yüksek Kurulumuz bunu uygun görmüyor. Tedavisi yapılacak olan hastanın da bu nakle razı olması gerektir. Hem veren tarafın hem de alınan tarafın razı olması gerekir.”

VALİ YARDIMCISI’NDAN ÖRNEK DAVRANIŞ
Konferansın sonunda Vali Yardımcısı Şenol Turan organlarını bağışladı. Konferansın ardından salon girişinde kurulan stantta organ bağışında bulunan ve bağışçı kartını teslim alan Vali Yardımcısı Şenol Turan, yapılan konferanstan çok etkilendiğini belirterek konuşmacılara teşekkür etti.

“BİLİNÇ ARTMALI”
Organ bağışının önemli ve hassasiyet gerektiren bir konu olduğunu ifade eden Turan, “Tıp gelişiyor. Temennimiz tıbbın geliştiği oranda aynı şekilde organ bağışındaki bilinç düzeyinin de gelişmesi. Bu konuda kişinin sağken organ bağışı taahhüdünde bulunması da yeterli değil. Birinci derece akrabalarının da tasarrufunda olan bir konu. O nedenle ben bugün organ bağışçısı kartımı aldım. Organ bağışında bulunanların da bu konuya özel önem göstermelerini istiyorum. Eğer organlarını bağışlamışlarsa yakın çevrelerine de organ bağışı durumunda insanlara zorluk çıkarmamaları konusunda telkinde bulunmalarını istiyorum. İnşallah organ bağışına gerek kalmaz diyeceğim ama ölüm haktır. Her canlı bir gün ölümü tadacaktır. Geride hastalığıyla kalan insanlara karşı vatandaşlarımızın duyarlı olmalarını istiyorum” dedi.

KONFERANSTA 7 KİŞİ ORGANLARINI BAĞIŞLADI
Konferansın ardından salon girişinde kurulan stantta toplam 7 kişi organ bağışında bulundu. Program sonunda konferansa konuşmacı olarak katılanlara teşekkür belgesi verildi.

Alime Çelik