48 YILIN BİLANÇOCUSU

Gümüşhane Afet ve Acil Durum Müdürü Mesut Bayrak, gazetemize yaptığı açıklamada, 1959 yılında kabul edilen Afet Kanunu sonrası Kürtün’de 41, Torul’da 30, Gümüşhane Merkez ilçede 53, Şiran’da 20, Kelkit’te 5 ve Köse ilçesinde 1 olmak üzere 150 yerleşim yerinin afete maruz kaldığını söyledi.

48 yılda 2 bin hak sahibi

“Son 48 yıla baktığımızda bu güne kadar afete maruz kalan 150 yerleşim yerinde evleri yıkılan ya da oturulamaz durumda olan 2 bin hak sahibi oldu. 1959 yılında kabul edilen Afet Kanunu’ndan sonra bu güne kadar 854 afet evi yapılarak afetzede ailelere teslim edildi. 2 bin civarında hak sahibi vardı ama bunlardan 854’ü konutunu aldı. Afet Kanuna göre zorla konut veremiyorsunuz. Afetzedeler isterlerse konutlarını alıyor. Bu nedenle 2 bin konut 854’e düştü.”

Öğretmen can kaybını önledi

“1989 yılında Kürtün ilçesine bağlı Karaçukur köyünde görevli bir öğretmen arkadaşın köyde heyelan olacağını tespit etmesi üzerine Valilik tarafından köy boşaltılmıştı. Köyün boşaltılmasının ardından meydana gelen heyelanda 156 konut oturulamaz duruma gelmişti. Öğretmenimizin bu tespiti ile can kaybı önlendi. Bu köydeki  afetzede vatandaşlarımız için Özkürtün beldesinde yapılan 84 konut, 2009 yılında afetzedelere teslim edildi. Kalan 72 konutu ise Gümüşhane Özcan Mahallesi’ne yaparak geçen yıl hak sahiplerine verildi.”

Sarıbaba’da heyelan, Elmalı’da kaya düşmesi

“Yine 1993 yılında Kürtün ilçemize bağlı Sarıbaba köyünde meydana gelen heyelanda 16 ve Elmalı köyünde 2007 yılında kaya düşmesi nedeniyle 3 afetzede hak sahibi olmuştu. Sarıbaba köyü afetzedeleri için 17 ve Elmalı köyü afetzedeleri için yaptırılan 3 konut, Özkürtün beldesinde 2009yılında tamamlanarak hak sahiplerine teslim edildi. Öte yandan Karaçukur köyündeki afetzedeler için gerek 2009’da gerekse geçen yıl yapılan afet evlerinden 22 hak sahibi evlerini almadı. Bu nedenle bu konutların geçen yıl 7’sini sattık. Kalanlar için yeniden satış yetkisi istedik. Bu yaz ihalelerini yaparak satışa sunacağız.”

Son 10 yılda tamamladık

“Özellikle 1967 yılında meydana gelen heyelanlarda 119 konut afete maruz kalmış bu konutlar ya yıkılmış ya da oturulamaz duruma gelmişti. Afet evleri 1969 yılında tamamlanarak hak sahiplerine teslim edilmiş. Ancak, son 10 yıl içerisinde geçmişten hak sahibi olup da konutlarına kavuşamayan hak sahipleri için yoğun bir çalışma yapılarak tüm afetzedelerin konutları teslim edildi. Geçen yıl Özcan Mahallesi’nde teslim edilen konutlardan sonra afete maruz kalıp da evlerine kavuşamayan afetzede aile kalmamıştır.”

Son yıllarda konut kaybımız yok

“Son 5-6 yıla baktığımızda ilimiz genelinde afete maruz kalıp da konut kaybımız olmadı. Heyelandan, kaya düşmesinden konut kaybımız olmadı. Sadece 5 yıl önce 3 konut heyelan nedeniyle yıkılmıştı. O da genel hayata etkili olmadığı için onlara yiyecek ve çeşitli yardımında bulunmuştuk. Ancak tehlike arz eden bölgelerimiz var. Tehlike arz eden bölgelerde bu sene kaya ıslahı yapıyoruz. Bunlar Kürtün ilçesine bağlı Gürgenli köyünün iki mahallesinde çalışmaya başladık. Geçen yıl kış nedeniyle bitirememiştik. Yine Aşağı Karadere köyünde de kaya ıslahı yaparak güvenli hale getireceğiz. Kırgeriş köyündeki çalışmamızı da yılsonuna kadar bitirmeyi planlıyoruz.”

Bindal köyü bu yıl bitirilecek

 “Kelkit ilçemize bağlı Bindal köyü, 8 yıl önce dönemin Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü ile Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğünce ‘afete maruz köy’ ilan edildi ve bu köyün nakledilmesine karar verildi.  Yapılan kamulaştırma sonrası Bindal köyünün, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından Evini Yapana Yardım Sistemi ile kurulmasına kararına varıldı. Yapılması kararlaştırılan 60 konuttan 55'i tamamlandı. Kalan 5 konut ise yüzde 55 civarına geldi. Onları da bu yıl tamamlayıp teslim etmeyi düşünüyoruz. Yine bu köyümüzün altyapısından kalan eksiklerimiz var. Yeniden ihale edip başka bir firmaya muhtemelen vereceğiz. Bu eksiklerimizi de tamamladıktan sonra Bindal köyümüzdeki çalışmamızı da tamamlamış olacağız.”

Afetlerden korunma

“Heyelanlardan korunmanın en önemli yöntemi, dere yataklarına ve heyelan riski taşıyan alanlara konut yapılmamasıdır. Vatandaşlarımız yeni konut yaparken konutunu yapacağı yerleşim yerinin heyelan riski taşıyıp taşımadığını çok iyi araştırmalıdır. Sağlam zeminler tercih edilmeli, dere kenarlarından uzak alanlar seçilmelidir.”

6 ayda 46 olay

“İlimizde son 6 ay içerisinde trafik kazası, mahsur kalma, kayıp, sel gibi olaylarda toplamda 46 olay yaşandı. Bu olaylarda 144 kişi yaralı sağ olarak kurtarıldı, maalesef 11 vatandaşımız ise hayatını kaybetti. Bizim müdahale ettiğimiz olaylar Emniyet, Jandarma ya da sağlığın tek başına baş edemeyeceği olaylardır.”

Afet Yerleşkesi

“Türkiye’de Sivil Savunma, Afet İşleri ve Acil Yardım Genel Müdürlükleri birleşerek Afet ve Acil Durum Başkanlığı oluşturuldu. Ancak, Türkiye’nin tamamında birleşen bu kurumlar Sivil Savunmanın kullandığı tesislerde görevlerini sürdürüyorlar. Mekansal problemimiz oldukça çok. Ancak Gümüşhane, Burdur, Eskişehir, Sivas ve Muş illerine Afet Yerleşkesi yapılması kararı alındı. Müdürlük olarak yıl sonuna kadar arazi tahsis çalışması ile proje çalışmalarını bitirip 2016 yılında Afet Yerleşkesi’nin inşaatına başlayacağız.”

İbrahim Özdemir-Figen Tok